Czy zakon krzyżacki nadal istnieje?
Dziś obchodzimy 614. rocznicę bitwy pod Grunwaldem, jednej z największych bitew w historii średniowiecznej Europy. Pod wodzą króla Polski Władysława Jagiełły połączone siły polskie, litewsko-ruskie i smoleńskie odniosły wielkie zwycięstwo, a Krzyżacy, wspomagani przez rycerstwo zachodnioeuropejskie i dowodzeni przez wielkiego mistrza Ulricha von Jungingena, ponieśli sromotną klęskę.
Choć ta bitwa zakończyła się zwycięstwem wojsk polsko-litewskich i pogromem sił krzyżackich, nie została wykorzystana dla całkowitego zniszczenia zakonu. Wynik bitwy miał zasadniczy wpływ na stosunki polityczne w ówczesnej Europie. Nie tylko złamał potęgę Krzyżaków, ale również wyniósł dynastię jagiellońską do rangi najważniejszych na kontynencie.
Czy krzyżacy są jeszcze?
Mimo upływu ponad 600 lat od tamtej bitwy zakon krzyżacki budzi wciąż ogromne emocje zarówno wśród Niemców, jak i Polaków. Dziś już prawie nie pamiętamy o tym, że w XXI w. zakon ten nadal istnieje jako zgromadzenie rzymskokatolickie na prawie papieskim. Dla wielu turystów z naszego kraju chętnie odwiedzających Wiedeń niemałym zaskoczeniem jest – być może nawet mało znany – fakt, że wielki kompleks budynków położonych w bezpośrednim sąsiedztwie katedry św. Szczepana to dzisiejsza siedziba Zakonu Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, zwanego w skrócie Zakonem Niemieckim, a w Polsce – zakonem krzyżackim lub po prostu krzyżakami. Tu mieści się siedziba wielkiego mistrza, którym od 2018 r. jest ks. Frank Bayard, tu także znajdują się muzeum-skarbiec, biblioteka i archiwum zakonne.
W 2006 r. zakon obchodził jubileusz 800-lecia obecności w Wiedniu. Założony w 1190 r. w Akce jako bractwo szpitalne, a osiem lat później przekształcony w zakon rycerski gromadzący w swoich szeregach braci-rycerzy, braci-kapłanów, siostry zakonne i sarianów (ze ślubami czasowymi), liczy obecnie ponad tysiąc członków, skupionych w trzech gałęziach – braci, sióstr i tzw. familiantów.
Opieka nad pielgrzymami
Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie powstał w okresie wojen krzyżowych w Ziemi Świętej pod koniec XII w. i wkrótce stał się zakonem rycerskim. Krzyżacy otrzymali jako główne zadanie opiekę nad pielgrzymami i chorymi oraz walkę z niewiernymi.
Do Polski krzyżacy zostali sprowadzeni w 1226 r. przez Konrada Mazowieckiego. Przybyli oni w 1230 r. na ziemię chełmińską. Do 1283 r. podbili Prusy. Popierani przez cesarstwo i papiestwo, utworzyli na zajętych ziemiach własne państwo. Podjęli nieudaną próbę ekspansji na Rusi, opanowali Sambię, usiłowali także podbić Żmudź. W latach 1308-09 zajęli Pomorze Gdańskie, co zapoczątkowało okres długotrwałych wojen z Polską. Załamanie potęgi politycznej i gospodarczej zakonu nastąpiło po bitwie pod Grunwaldem w 1410 r. Dalsze wojny z Polską (1415-21 i 1431-35) doprowadziły do zubożenia ludności państwa zakonnego i konfliktu z dynamicznie rozwijającymi się miastami (Toruń, Gdańsk, Elbląg). Ostatecznie wojny polsko-krzyżackie zakończył rozejm w Toruniu w 1466 r.
Prusy Książęce
Wielki mistrz Albrecht Hohenzollern zsekularyzował zakon i przyjąwszy luteranizm, przekształcił państwo zakonne w księstwo świeckie, tzw. Prusy Książęce, z którego w 1525 r. złożył hołd lenny królowi Zygmuntowi I Staremu. Krzyżacy w Inflantach, którzy pod koniec XV w. uniezależnili się od wielkiego mistrza, w istocie stanowili odrębne państwo zakonne. W czasie wojny inflanckiej w 1561 r. nastąpiła sekularyzacja zakonu oraz poddanie go Polsce i Litwie. W uszczuplonej formie zakon przetrwał w Niemczech.
W XIX w., za sprawą ówczesnego wielkiego mistrza Maksymiliana Józefa Austriackiego i krzyżackiego księdza – Sługi Bożego Piotra Rieglera, krzyżacy przeszli gruntowną reformę: zatracili rycerski charakter i stali się zakonem duchownym. Z rycerskiego charakteru ostatecznie zrezygnowali w 1929 r., ostatni brat-rycerz zmarł w 1970 r.
Krzyżacy – księża, siostry i familianci
Obecnie krzyżacy to ponad 1000 osób, w tym ponad 80 księży, ok. 300 sióstr i 600 familiantów. Od 1929 r. wielkim mistrzem na sześcioletnią kadencję jest wybierany kapłan. W tym samym roku zakon uzyskał ponownie zatwierdzenie przez Stolicę Apostolską, na mocy którego zakonnicy – księża, bracia i siostry – składają śluby wieczyste.
Zakon, który od 1204 r. miał swój baliwat (siedzibę prowincji) w Wiedniu, od 1809 r. ma w stolicy Austrii także siedzibę wielkiego mistrza. Za panowania Hitlera musiał przenieść się z Austrii na tereny byłej Czechosłowacji. Od 1947 r. krzyżacy działają ponownie w Austrii, a także w Niemczech, Słowenii, Belgii i we Włoszech oraz od niedawna w Czechach i Słowacji.
Pomagać i uzdrawiać, czyli Krzyżacy dziś
Od czasów średniowiecznych krzyżacy prowadzą działalność duszpasterską w parafiach oraz oświatową i charytatywną. Dewizą współczesnego zakonu krzyżackiego są słowa: pomagać i uzdrawiać – powiedział Katolickiej Agencji Informacyjnej familiant, prof. Peter Drabez, okulista. Obok prowadzenia parafii i specjalistycznych duszpasterstw krzyżacy prowadzą bardzo aktywną działalność charytatywną i wychowawczą: mają 95 szpitali, szkół, zakładów opieki, placówek wychowawczych dla dzieci i młodzieży oraz sanatoriów. Organizacyjnie zakon podzielony jest na pięć prowincji: austriacką, niemiecką, włoską (Południowego Tyrolu) czesko-słowacką oraz słoweńską. Oficjalnym strojem zakonników jest czarna sutanna z pasem oraz biały wełniany płaszcz z czarnym krzyżem na ramieniu.
Sienkiewicz nie był historykiem
Ks. Dariusz Cecerski pochodzi z Myślenic i należy do zakonu krzyżackiego. Zapytany przez Katolicką Agencję Informacyjną, jak pogodził decyzję o wstąpieniu do zakonu z wyniesioną z kraju wiedzą o krzyżakach, podkreślił, że przede wszystkim poświęcił się studium historycznemu. „Należy pamiętać, że Henryk Sienkiewicz, na którym opieramy swoją wiedzę o krzyżakach, nie był historykiem, lecz pisarzem, a więc nie można czerpać swojej wiedzy o zakonie jedynie z popularnych lektur” – stwierdził kapłan. Dodał, że przeczytał wiele książek autorstwa licznych profesorów, głównie historyków. „To są bardzo rzetelne prace napisane przez autorytety międzynarodowe, w tym także Polaków” – wyjaśnił.
Zwrócił uwagę, że jego zakon „ma chyba najlepiej na świecie opracowaną historię”. Dotychczas ukazały się 52 tomy tych dziejów, od początków po dzień dzisiejszy, opracowane przez komisję międzynarodową. Wszystko to powoduje, że negatywne konotacje zakonu krzyżackiego w Polsce są coraz rzadsze – uważa ks. Cecerski. Zauważył, że przyczyniają się do tego także kontakty osobiste, jakie coraz częściej mają krzyżacy z Polską.
Przy grobie Ulricha von Jungingena
Kto odwiedza Wiedeń, może odbyć choćby krótką wizytę w kościele św. Elżbiety, znajdującym się w kompleksie „krzyżackim” w Wiedniu. Pierwszy kościół w tym miejscu spłonął w pożarze w drugiej połowie XIII w. Pozostała po nim tylko wieża, do której dobudowano świątynię poświęconą w 1395 r. św. Elżbiecie Turyńskiej. Główny ołtarz w kościele – gotycki ołtarz szafiasty – został kupiony z kościoła Mariackiego w Gdańsku, a powstał w 1525 r. w Mechelen w ówczesnych Niderlandach.
Otwarty ołtarz przedstawia Mękę Pańską. W centralnej części znajduje się scena Ukrzyżowania, po lewej stronie biczowanie, zaś po prawej – naigrawanie się z Jezusa. Powyżej ołtarza umieszczono obraz patronów zakonu krzyżackiego, namalowany w 1667 r. przez Tobiasza Pocka. Najświętsza Maryja Panna z Dzieciątkiem nakłada koronę św. Elżbiecie w obecności świętych Jerzego i Heleny, która odnalazła relikwie Krzyża Świętego w Jerozolimie.
Na ścianach kościoła znajdują się liczne tarcze herbowe oraz płyty nagrobne braci i rycerzy, w tym wielkiego mistrza Ulricha von Jungingena. Przez pewien czas w konwencie krzyżackim mieszkał Wolfgang Amadeusz Mozart. Dlatego też jego muzyki można słuchać w pięknej „sala terrena”, ozdobionej barokowymi malowidłami salce koncertowej sąsiadującej z kościołem św. Elżbiety.
Źródło: Aleteia PL - Duchowość i lifestyle, TP
PAKIET Dzieje Polski tomy 1 - 6 w cenie 399 zł
Zobacz poszczególne tomy wchodzące w skład pakietu:
Dzieje Polski. Tom 1. Skąd nasz ród
Dzieje Polski. Tom 2. Od rozbicia do nowej Polski
Dzieje Polski. Tom 3. Królestwo zwycięskiego orła
Dzieje Polski. Tom 4. Trudny złoty wiek.
Dzieje Polski. Tom 5. Imperium Rzeczypospolitej
Dzieje Polski. Tom 6.
Romantyzm polski
Książka pełna niezwykłego uroku, tajemniczości i emocji – jak cały romantyzm.
Cuda polskie. Matka Boża i święci w naszych dziejach
Na historię naszego kraju należy patrzeć z punktu widzenia człowieka wierzącego, chrześcijanina, jeśli chce się dzieje Polski interpretować uczciwie. Ta książka nie jest suchym dziełem naukowym, lecz zawiera solidną porcję wiedzy o minionych wiekach. Jest napisana barwnie i żywo. Prezentuje autentyczne wydarzenia, konkretne osoby oraz sprawdzone opinie. Obejmuje okres od Mieszka I po współczesność.
Matka Boża
Mamy w Polsce od wieków ogromny skarb. Ta książka tego dowodzi. Tym skarbem jest wielka miłość i cześć dla Matki Bożej, którą nazywamy też Królową Polski. Nie jest to w żadnym razie – tak jak w wielu krajach Zachodu – miłość-relikt zaklęta w dawnych dziełach sztuki, na które patrzy się jak na obiekty muzealne. Jest to miłość żywa i żarliwa, której płomień stale jest podsycany przez następne pokolenia.
Polacy wierni i dzielni
Polacy – kim jesteśmy? Kim byliśmy? Kim powinniśmy być w przyszłości? O. prof. Marian Zawada od ponad 40 lat szuka odpowiedzi na te pytania. Szuka – i znajduje. Zastanawia się nad kondycją naszego narodu od momentu jego narodzin w X wieku po czasy najbardziej współczesne. I nieustannie jest pełen zachwytu nad duszą polską, nad jej zdolnością przetrwania nawet największych kataklizmów, nad jej niezłomnością.
Sybir. Dzieje polskich zesłańców XVIII–XX w.
Za co?! Pytanie to nieodparcie nasuwa się podczas czytania tej przejmującej książki. Tysiące Polaków, najlepszych synów swojego narodu, było zsyłanych na Sybir za umiłowanie własnego kraju, za walkę o jego wolność, za przywiązanie do wiary katolickiej. Wszelki sprzeciw wobec caratu karany był surowo; najczęściej właśnie wyekspediowaniem na tę nieludzką ziemię, skąd przeważnie nie było już powrotu.
Konfederacja targowicka
Czytając tę historyczną książkę, zaczynamy się zastanawiać, czy jednak nie odnosi się ona do czasów jak najbardziej nam współczesnych. Nie chodzi tylko o samo zjawisko zdrady narodowej, ale o metody działania targowiczan. Nasuwa się co chwilę refleksja: to wtedy też już tak było?! Tak, już wtedy np. zastosowano terror wobec wolnych obywateli Rzeczypospolitej, rekwirowano majątki, pozbawiano stanowisk.
Blask Rzeczypospolitej. Od X do XXI wieku
Oto dzieło wybitnego i wszechstronnego historyka, które czyta się jak pasjonującą powieść. Sięgając po Blask Rzeczypospolitej, każdy, kto w jednej książce chciałby zapoznać się z historią Polski na przestrzeni całych jej dziejów, ma tę możliwość. A dzieje te są długie, żywe i imponujące. Historia nasza, jak każdego wielowiekowego kraju, obfituje we wzloty i upadki. Może napawać dumą i podziwem, ale też przestrzegać przed niebezpieczeństwami.
Wodzowie Polski. Szlakami chwały oręża polskiego
Niezmierzone jest bogactwo polskiej historii! Gdyby jednak oprzeć się tylko na przekazach medialnych, to nasze dzieje wyglądałyby mizernie i siermiężnie. Tak samo szkolne lekcje historii wieją nudą dzięki zubożonym do minimum zakresom nauczania oraz wyjątkowo prymitywnym podręcznikom. Historia w szkołach odarta została z narracji, z autorytetów, a przede wszystkim z bohaterstwa i patriotyzmu.
Kronika Polaków
Aż trudno uwierzyć, że Kronika Polaków (Chronica Polonorum) Macieja z Miechowa musiała czekać ponad 500 lat aż zostanie przetłumaczona na język polski. To wielkie dzieło było oczywiście dobrze znane historykom – wielu z nich odwoływało się do jego treści – ale czytanie go wymagało dobrego opanowania łaciny.
Bohaterowie i zdrajcy. Wspólna pamięć narodu
Wiele wspaniałych postaci z naszej historii, dawniejszej i najnowszej, przewija się na kartach tej księgi – typowej dla Bohdana Urbankowskiego kolejnej kapitalnej syntezy naszych dziejów. Są wśród nich: najpopularniejszy w Europie poeta polskiego baroku (kto dziś o nim wie?) cny Sarmata Maciej Kazimierz Sarbiewski, artyści, myśliciele, działacze i wielcy wodzowie jak Chodkiewicz, Żółkiewski, Kościuszko, aż po Piłsudskiego.
Narodziny potęgi. Dziedzictwo Kazimierza Wielkiego
Naprawdę jest czym się szczycić, jeśli chodzi o polską historię. Już Bolesław Chrobry (967–1025) stworzył bardzo silne i rozległe państwo. Ponad sto lat po nim przyszedł okres osłabienia, zwany rozbiciem dzielnicowym, ale pamiętajmy, że było to wówczas zjawisko powszechne w całej Europie.
Żółkiewski. Pogromca Moskwy – biografia
Gdy w Moskwie słyszeli nazwisko hetmana Żółkiewskiego, to blady strach padał na jej mieszkańców. W świeżej pamięci mieli bowiem geniusz wojskowy i furię bitewną dzielnego wodza Rzeczypospolitej, który rozgromił Rosjan wielokrotnie, a pod Kłuszynem wprost zdemolował ich oraz wspomagających Moskali Szwedów.
Dziedzictwo Chrztu. 966-1966-2016
KSIĄŻKA ROKU 2016!!! Przeszłość w tej książce łączy się z teraźniejszością, ukazując niezwykłą siłę przywiązania do Boga i Ojczyzny idącego przez wszystkie pokolenia Polaków. Bez chrześcijaństwa nie byłoby ani Polski, ani polskiego narodu. U źródeł naszej państwowości leży bowiem niezwykłe w swej wymowie i dalekosiężne w skutkach wydarzenie - chrzest władcy Mieszka I, który dokonał się w 966 r.
Historia i Teraźniejszość. Podręcznik dla liceów i techników. Klasa 1. 1945–1979.
Nowy przedmiot Historia i Teraźniejszość wymaga także nowego podejścia do podręcznika. Autor – wybitny badacz, historyk i ekonomista, człowiek bardzo aktywny społecznie – postawił na narracyjność. W połączeniu z atrakcyjnym stylem pisania powinno przynieść to istotny efekt dydaktyczny, pobudza bowiem ciekawość czytelnika-ucznia.
Historia i Teraźniejszość. Podręcznik dla liceów i techników. Klasa 2. 1980-2015
Nowy przedmiot szkolny Historia i teraźniejszość wzbudził w 2022 roku olbrzymie zainteresowanie – okazał się niezwykle potrzebny. W naszym podręczniku rozczytywała się i wciąż rozczytuje cała Polska, głównie młodzież, ale nie tylko. Wynika to z faktu, że książka napisana została w sposób szczególnie atrakcyjny.
Polska. Dwanaście wieków
Takiego albumu o naszym kraju jeszcze nie było. Polska ukazana została tu od czasów najdawniejszych do najnowszych, wiek po wieku. Każde stulecie, od X po XXI, zostało osobno scharakteryzowane. Przypomniane zostało również, że wcześniej istniała Prapolska.
Uległość czy niepodległość. Wydanie drugie poszerzone
Autor patrzy uważnie na otaczający nas świat i z żelazną logiką wyciąga wnioski, które budzą niepokój, a nawet lęk.
Polska. Dom tysiącletniego narodu
Dom jest miejscem bardzo bliskim każdemu człowiekowi, a jako zjawisko kulturowe, posiada oprócz postaci materialnej również wartość duchową. Tysiąc lat historii skłania do ogólniejszej refleksji i kusi, by przypomnieć nie tylko powszechnie znane i podziwiane, wspaniałe dzieła architektury polskiej, ale zaprezentować również te obiekty, które zwykle są pomijane w barwnych albumach.
PAKIET Świętości, upadki i nawrócenia tom 1+2 za 109 zł
Historia chrześcijaństwa. Świętości, upadki i nawrócenia, Tom 1 Od narodzin Jezusa do upadku Konstantynopola wyd. 2022
Żeby mieć argumenty, trzeba posiąść wiedzę. Żeby skutecznie bronić Kościół, trzeba poznać jego historię. Najlepiej taką, która wyszła spod pióra wybitnego pisarza i przekonanego wyznawcy, a nie zdeklarowanego lub zamaskowanego wroga.
Prenumerata elektroniczna WPiSu na drugie półrocze 2024 roku (5 numerów od lipca do grudnia włącznie w tym jeden podwójny)
Prenumerata elektronicznej wersji miesięcznika WPIS - najciekawszy i najbogatszy miesięcznik na rynku co miesiąc na Twojej skrzynce mailowej!
Najbogatszy – z uwagi na bogactwo treści i tematów, wspaniałą fotografię i grafikę, wyjątkowe edytorstwo. „Wpis” czytają i rekomendują największe autorytety w naszym kraju! Do grona naszych autorów należą m.in. Adam Bujak, ks.
Chwała Grunwaldu
Fotografie: monumentalny album (296 stron, ponad 300 fotografii) wydany w roku 600-lecia bitwy pod Grunwaldem z wykorzystaniem zdjęć z inscenizacji bitwy w obiektywie Mistrza Adama Bujaka. Opis fotograficzny działań wojennych od Krakowa po Malbork, z fotografiami ponad 40 zamków i warowni, m.in. Wawelu, tzw. Orlich Gniazd, Malborka, Gniewu, panoram, fotografie inscenizacji: wyprowadzenia wojsk, bitwy, zwycięstwa, wspaniałych krajobrazów z okolic Grunwaldu i z całej Polski.
Komentarze (0)
Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za ich treść. Wpisy są moderowane przed dodaniem.