Kronika Polaków

• Ks. prof. Janusz Królikowski: Wielki miłośnik swej Ojczyzny
• Maciej z Miechowa (1457–1523)
•  
• Ks. Michał K. Cichoń: Uwagi do przekładu
•  
• List dedykacyjny Jodoka Ludwika Decjusza
•  
• Wiersz dedykacyjny Andrzeja Krzyckiego
•  
• Przedsłowie Macieja z Miechowa
•  
• Księga Pierwsza
• Rozdziały I–XIX
•  
• Księga Druga
• Rozdziały I–XXI
•  
• Księga Trzecia
• Rozdziały I–LXV
•  
• Księga Czwarta
• Rozdziały I–LXXXV
•  
• Bibliografia

Rozdział I

Polacy biorą swój początek od Słowian, Słowianie [natomiast] od Jawana, syna Jafeta, poprzez Eliszę. Noe bowiem był ojcem Sema, Chama i Jafeta. Jafet [był ojcem] Jawana, [swojego] czwartego syna, oraz jego braci. Jawan zapoczątkował i rozmnożył [lud] Greków nad Morzem Jońskim i Egejskim, a także Heladików, czyli Eolów; a poprzez swojego syna Eliszę był ojcem Słowian. Morze Jońskie bierze właśnie swoją nazwę od imienia Jawana. Hebrajczycy bowiem w swoim języku nazywają Jonów i Greków Jawan.

Słowianie wkrótce po Grekach zdobyli i wzięli w posiadanie tereny [znajdujące się] na zachodzie: Serbię, Dalmację, Mezję, Bułgarię, Bośnię, Chorwację, Slawonię i Pannonię. Władcami byli [tam] Lech i Czech, wnukowie Jawana, którzy pochodzili z lędźwi Eliszy. Zamieszkiwali [oni] z krewnymi i swoimi rodzinami działy Chorwacji i Slawonii, odgraniczonych przez rwącą i wartką rzekę Krupę. Siedzibą władcy i główną ich rezydencją był zamek Psari i wieś o tej [samej] nazwie; wieś o tej nazwie Psari istnieje nad rzeką Krupą do dziś [i] posiada bardzo wielu wieśniaków i mieszkańców, używających w naszych czasach języka słowiańskiego; zniszczony gród jednak ukazuje same zgliszcza i fundamenty twierdzy.

Ponieważ na skutek przyrostu ludności i [powiększania się] rodów, nie mieściły ich wówczas Dalmacja, Chorwacja i Slawonia, [a] często między panującymi braćmi i krewnymi pojawiały się spory i krwawe walki, dlatego ci właśnie władcy Lech i Czech, unikając najgorszych zbrodni: morderstw bliskich i zabijania ludzi, zgodnie [podjęli] zbawienną decyzję. Zabrawszy swój majątek i ludzi, z rodzinami i osadami, z całym dobytkiem, jaki wówczas posiadali, porzuciwszy swoje miejsca ojczyste, skierowali się na obszary [położone na] zachodzie, aby [je] zbadać i poszukać [tam] nowych siedzib. Wiedzieli bowiem, że obszary [położone na] wschodzie i południu są zajęte i wypełnione przez osadników oraz mieszkańców i dlatego bezcelowe byłoby przybycie [tam] i poszukiwanie [miejsca]. Wyruszyli zatem [i] dotarli na Morawy i do Czech. Obejrzeli cały ten obszar [i] spostrzegli, że jest rozległy i jeszcze nie uprawiany, klimat jest [tam] zdrowy, a gleba urodzajna. Rozbili [więc] namioty na górze o nazwie Rzip. Młodszy z braci, Czech, rozkoszując się przyjemnym miejscem, zaczął usilnie prosić starszego brata Lecha o ziemie Moraw i Czech jako własność dziedziczną dla siebie i swoich potomków, [którzy] by [je] dziedziczyli i zasiedlili. Lech natomiast, zatroskany o braterską dobroć i ją wspierając, ustąpił prośbom i błaganiom Czecha i żegnając go, wyruszył ze swoimi [ludźmi] na północny wschód i dotarł na nieuprawiane ziemie Śląska i Wielkopolski, niezamieszkane nigdy przez nikogo. Krążył ze swymi wodzami, dokładnie przyglądając się położeniu i właściwościom [tych] miejsc, dopóki nie dotarł do miejsca, które nazywa się Gniezno; tam pozostał ze swoimi [ludźmi] i całym swoim dobytkiem i [tam] się osiedlił, gdyż to miejsce obok jeziora wydało mu się bardzo odpowiednie do zamieszkania. Wzniósł tam twierdzę, obwarował ją i nazwał Gniezno (co oznacza gniazdo), ponieważ wokół niej odkrył bardzo wiele orlich gniazd na czubkach drzew. Uznał to za szczęśliwą wróżbę. Już nie tylko był pewien, [że pozyskał] bezpieczną i wieczystą siedzibę, lecz także, dzięki orłom, otrzymał nadzieję [na] królestwo. Dlatego przyjął orła jako [swoje] godło i herb. Astrologowie i badacze twierdzili, że w godzinie wejścia Lecha do Wielkopolski wschodził [na niebie] znak Byka, a późniejsi uczeni uważali, że z tego powodu Wielkopolska podlegała Bykowi.