„Mistrz sadzał czeladników w izbie i dwie godziny czytał im Sienkiewicza”, czyli prof. Wojciech Polak o „Blasku Rzeczypospolitej”, historii i patriotyzmie w audycji Radia Plus „Nocne światła”
prof. Wojciech Polak przemawia podczas spotkania zatytułowanego "Blask Rzeczypospolitej" w krakowskich Łagiewnikach. fot. Michał Klag/Biały Kruk „Jest teraz takie mniemanie, że właściwie obecnie patriota powinien płacić podatki, selekcjonować śmieci, zbierać plastik i czasem powinien może się angażować w jakieś działania społeczne na szczeblu swojego miasta czy gminy, czy miejscowości. Ale to jest troszkę za mało” – uważa prof. Wojciech Polak, autor książki „Blask Rzeczypospolitej”, który był gościem programu „Nocne światła”, emitowanego w Radiu Plus w cyklu „Echa Historii”. „Nasza polska tradycja wymaga od nas patriotyzmu zaangażowanego: powinniśmy czuć się współodpowiedzialni nie tylko za tę małą ojczyznę, nie tylko za dzielnicę czy miasto, ale także za całą Polskę” – wyjaśnia historyk.
„Powinniśmy zdawać sobie sprawę, że z tą ojczyzną jesteśmy związani różnymi więzami, że za nią odpowiadamy i że tak naprawdę to w tej ojczyźnie nam jest najlepiej. Patriotyzm wiąże się z pewnym przywiązaniem także do historii Ojczyzny, do historii Polski. Żeby być dobrym patriotą, to trzeba znać tę historię, trzeba rozumieć, trzeba zdawać sobie sprawę, dlaczego jesteśmy w takim momencie, na takim etapie, w takiej sytuacji jak teraz; powinniśmy wręcz być rozsmakowanymi w tej historii” – uważa prof. Polak.
„Jednym z podstawowych elementów patriotyzmu jest duma narodowa. My powinniśmy być dumni, że jesteśmy Polakami! Być Polakiem to wielki przywilej, coś wspaniałego być związanym z tą ziemią, z tym językiem, z tą wspaniałą kulturą sięgającą wielu wieków. Mieć w panteonie naszych bohaterów narodowych naprawdę wielkie postacie jak Bolesław Chrobry, Władysław Jagiełło, Mikołaj Kopernik, Tadeusz Kościuszko, Stanisław Żółkiewski, książę Józef Poniatowski, Józef Piłsudski… można tu wymieniać, więc powinniśmy być dumni, także z wielu naszych osiągnięć, bo naprawdę jest z czego być dumnym” – podkreśla historyk, dodając, że inne narody powinniśmy szanować, możemy je też lubić, ale musimy zawsze pamiętać, że jesteśmy Polakami i to, że jesteśmy też Europejczykami, wynika właśnie z naszej polskości, a nie odwrotnie.
„Moja książka ‘Blask Rzeczypospolitej’ jest napisana ku pokrzepieniu serc” – przyznaje prof. Polak, sięgając do przykładu dzieł Henryka Sienkiewicza. „Sienkiewicz osiągnął ogromny sukces, pokrzepiając serca Polaków, ale on wręcz doprowadził do tego, że wielu ludzi, którzy mówili po polsku, ale nie do końca rozumieli, że są Polakami, nagle dotarło do świadomości narodowej” – zauważa autor „Blasku Rzeczypospolitej”. „W XIX wieku jeszcze sporo chłopów polskich miało kłopot z tą polskością i wtedy zaczęto wielką akcję nauczania języka polskiego. Był słynny elementarz Konrada Prószyńskiego ‘Promyka’, który bardzo łatwo pozwalał nauczyć się pierwszych liter i potem samemu już można było się tutaj kształcić. Także ‘Trylogia’ Sienkiewicza czytana przez tych właśnie nauczonych czytania chłopów czy czytana im przez kogoś innego odgrywała ogromną rolę w kształtowaniu się świadomości narodowej. W Warszawie zdarzało się, że mistrz zatrudniał kilku czeladników i sporą gromadkę uczniów i gdy kolejny odcinek ‘Trylogii’ ukazywał się w gazecie raz w tygodniu, to kupował pod koniec tygodnia gazetę, wsadzał wszystkich w izbę i choćby to trwało dwie godziny – to była przerwa w pracy – mistrz czytał na głos wszystkim kolejny odcinek ‘Trylogii’. Czy można było sobie wyobrazić lepszą lekcję patriotyzmu?” – opowiada prof. Polak.
„Okazuje się, że my nad tym patriotyzmem związanym ze znajomością historii Polski musimy także pracować, bo doprowadzono do strasznej sytuacji, doprowadzono do zapaści, jeżeli chodzi o znajomość historii” – alarmuje historyk.
„Nie mówię tego gołosłownie, jestem od wielu lat, już prawie od 40, nauczycielem akademickim, ale przez 5 lat uczyłem w szkole średniej i nawet doprowadziłem dwa szeregi klas do matury. I kiedy wprowadzono ten system liceum 3-letniego, to ja nagle ze zdumieniem zauważyłem, że przez dwa lata mam dwie lekcje historii do dyspozycji, a przez rok jedną lekcję tygodniowo. I zapytałem dyrektora: ‘w której klasie ja mam jedną, a w której dwie godziny tygodniowo?’. ‘To już nauczyciel decyduje’, taką odpowiedź usłyszałem. Czyli zakładano, że materiał jest podzielony wprawdzie na trzy części, ale nauczyciel ma jakoś tak wykombinować, żeby przez dwa lata były dwie godziny tygodniowo, a przez rok jedna. Czyli tę historię uważano już za coś takiego kompletnie niepotrzebnego” – relacjonuje prof. Wojciech Polak. „Ja się wtedy postawiłem, to było liceum katolickie, więc trochę inne układy tam funkcjonowały, i powiedziałem dyrektorowi kategorycznie, że albo dostaję dwie godziny przez trzy lata, albo się zwalniam. I on mówi ‘dobrze, to ja dam z dyspozycji dyrektora, mam godzinę, to ja ją na historię daję’ i przez trzy lata prowadziłem po dwie godziny historii, wbrew przepisom, może nawet jakieś prawo łamałem, kto wie” – wspomina historyk, dodając, że również i znajomość historii na studiach kierunkowych przeżywa zapaść, a problemy z ważnymi wydarzeniami z naszych dziejów miewają także politycy.
„Tego typu książki mają za zadanie z jednej strony dać jakąś syntezę, jakąś wizję czytelnikowi wyrobionemu, który zna się na tej historii, ale sobie z przyjemnością przeczyta, żeby pewne rzeczy przypomnieć, odświeżyć, a może się dowiedzieć. Z drugiej strony to jest także książka dla tych, którzy by chcieli poznać tę historię, a ciężko im jest po latach wrócić do podręczników szkolnych, trochę to jest tak pomyślane” – tłumaczy autor „Blasku Rzeczypospolitej”, dodając, że jeśli ktoś nie ma czasu i siły na czytanie obszernych „Dziejów Polski” prof. Andrzeja Nowaka, to żeby przeczytał przynajmniej „Blask Rzeczypospolitej”.
źródło: audycja Nocne Światła w Radiu Plus, rozmawiał Paweł Krzemiński; AD
Blask Rzeczypospolitej. Od X do XXI wieku
Oto dzieło wybitnego i wszechstronnego historyka, które czyta się jak pasjonującą powieść. Sięgając po Blask Rzeczypospolitej, każdy, kto w jednej książce chciałby zapoznać się z historią Polski na przestrzeni całych jej dziejów, ma tę możliwość. A dzieje te są długie, żywe i imponujące. Historia nasza, jak każdego wielowiekowego kraju, obfituje we wzloty i upadki. Może napawać dumą i podziwem, ale też przestrzegać przed niebezpieczeństwami.
PAKIET Dzieje Polski tomy 1 - 6 w cenie 399 zł
Zobacz poszczególne tomy wchodzące w skład pakietu:
Dzieje Polski. Tom 1. Skąd nasz ród
Dzieje Polski. Tom 2. Od rozbicia do nowej Polski
Dzieje Polski. Tom 3. Królestwo zwycięskiego orła
Dzieje Polski. Tom 4. Trudny złoty wiek.
Dzieje Polski. Tom 5. Imperium Rzeczypospolitej
Dzieje Polski. Tom 6.
Dokąd zmierzamy? Wiara, edukacja, tradycja
Niniejsza antologia publicystyki patriotycznej próbuje dać odpowiedź na postawione w tytule pytanie: Dokąd zmierzamy, my jako Polacy? A co za tym idzie – kto nam wyznacza, lub usiłuje wyznaczać, drogę? Jakże często czujemy się zagubieni, zdezorientowani, manipulowani.
Szukamy stałych punktów odniesienia, niezmiennych wartości, na których można by się oprzeć bez obawy, że pobłądzimy.
Polacy wierni i dzielni
Polacy – kim jesteśmy? Kim byliśmy? Kim powinniśmy być w przyszłości? O. prof. Marian Zawada od ponad 40 lat szuka odpowiedzi na te pytania. Szuka – i znajduje. Zastanawia się nad kondycją naszego narodu od momentu jego narodzin w X wieku po czasy najbardziej współczesne. I nieustannie jest pełen zachwytu nad duszą polską, nad jej zdolnością przetrwania nawet największych kataklizmów, nad jej niezłomnością.
Cuda polskie. Matka Boża i święci w naszych dziejach
Na historię naszego kraju należy patrzeć z punktu widzenia człowieka wierzącego, chrześcijanina, jeśli chce się dzieje Polski interpretować uczciwie. Ta książka nie jest suchym dziełem naukowym, lecz zawiera solidną porcję wiedzy o minionych wiekach. Jest napisana barwnie i żywo. Prezentuje autentyczne wydarzenia, konkretne osoby oraz sprawdzone opinie. Obejmuje okres od Mieszka I po współczesność.
Polska. Dwanaście wieków
Takiego albumu o naszym kraju jeszcze nie było. Polska ukazana została tu od czasów najdawniejszych do najnowszych, wiek po wieku. Każde stulecie, od X po XXI, zostało osobno scharakteryzowane. Przypomniane zostało również, że wcześniej istniała Prapolska.
Komentarze (0)
Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za ich treść. Wpisy są moderowane przed dodaniem.