Synod o synodalności: rola kobiet w świetle synodu
Dla tych, którzy pasjonują się rolą kobiet w Kościele, uwaga skupia się teraz na Watykanie, gdzie 82 kobiety będą uczestniczyć w Synodzie na temat synodalności – a po raz pierwszy w historii 54 z nich będą mogły głosować.
Zwiększone zaangażowanie kobiet w zgromadzenie synodu oraz kwestie związane z poszerzaniem udziału kobiet w Kościele poruszone w dokumencie roboczym synodu sygnalizują, że rola kobiet będzie głównym tematem zgromadzenia w Watykanie w dniach 4–29 października. Ale jakie aspekty są najważniejsze dla kobiet, które będą uczestniczyć w tym procesie synodalnym i co chciałyby one, aby było głównym tematem podczas zbliżającego się wydarzenia?
Seria seminariów internetowych zorganizowanych w dniach 13–14 września przez Światowe Obserwatorium Kobiet, podczas których różne kobiety z całego świata mówiły o swoich nadziejach i obawach związanych z globalnym spotkaniem, dostarczyła kilku znaczących spostrzeżeń. W trzech wydarzeniach internetowych sponsorowanych przez Obserwatorium – projekt zapoczątkowany przez Światowy Związek Katolickich Organizacji Kobiet – uczestniczyły grupy kobiet, które brały udział w przygotowaniach do synodu, w tym te, które będą obecne w Rzymie.
Webinaria zostały zainicjowane przez siostrę Nathalie Becquart, która jako podsekretarz Sekretariatu Generalnego Synodu pełni wyjątkową i bezprecedensową rolę, oraz Mónikę Santamarinę, Przewodniczącą Generalną Światowego Związku Katolickich Organizacji Kobiet. W każdym wystąpieniu wzięły udział dwie prelegentki, a pytania były zadawane drogą tekstową.
Siostra Nathalie zauważyła, że w głosowaniu będą uczestniczyć 54 kobiety z prawem głosu, w tym dwie, które są członkiniami grupy dziewięciu delegowanych przewodniczących mianowanych przez papieża Franciszka: siostra Maria de los Dolores Palencia z Meksyku i Momoko Nishimura z Japonii.
„Odzwierciedla to silne zaangażowanie kobiet na etapach diecezjalnych, krajowych i kontynentalnych, które poprzedzały październikowe wydarzenie,” podkreśliła siostra Nathalie. „Kobiety bardzo licznie brały w tym udział”.
Santamarina przedstawiła wyniki badania przeprowadzonego wśród 449 kobiet, które uczestniczyły w przygotowaniach lokalnych lub kontynentalnych. Kiedy zapytano ankietowane kobiety: „Czy podczas procesu synodalnego wysłuchano Twojej opinii?”, odpowiedź udzielona przez zdecydowaną większość brzmiała: „Prawie zawsze lub zawsze”, a 69% stwierdziło, że skutecznie angażowało się w proces decyzyjny.
Santamarina zauważyła, że istotnymi wskaźnikami zmiany są umiejętność słuchania i zaangażowanie. Dodatkowo wspomniała w rozmowie z National Catholic Register, że we wcześniejszym badaniu przeprowadzonym w 2022 r. w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach, a także w Afryce znaczny odsetek kobiet zgłosiło, że czuły się dyskryminowane i niewysłuchane. Jednak biorąc pod uwagę nowe wyniki, stwierdziła: „Wydaje się, że proces synodalny przebiega bardzo dobrze”. Ich dotychczasowa praca została włączona do dokumentu roboczego synodu, znanego jako instrumentum laboris, który, jak zauważyła siostra Nathalie, „został napisany przez zespół 15 osób, w tym kobiety”. Chociaż uczestnicy z zadowoleniem przyjęli poczucie bycia wysłuchanym w Kościele, seria seminariów internetowych zwróciła również uwagę na fakt, że punkty widzenia kobiet są zróżnicowane.
Siostra Ester Maria Lucas podzieliła się swoimi doświadczeniami z Mozambiku, kraju w 27% katolickiego, gdzie parafie w niektórych regionach są oddalone od siebie o ponad 500 mil. Nieco ponad połowa kobiet w Mozambiku potrafi czytać i pisać, w porównaniu do 74% mężczyzn. Tam, jak wyjaśniła siostra Ester Maria, lokalny Kościół staje przed wyzwaniem, jakim jest tamtejsza kultura, która „ma tendencję do ograniczania kobietom przestrzeni działania”. „Bardzo ważne jest, aby Kościół pomógł nam otworzyć przestrzenie, w których kobiety mogą aktywnie uczestniczyć,” stwierdziła.
Z kolei Austriaczka Angelika Ritter-Grepl poinformowała, że „jesteśmy wspólnotą kobiet, które aktywnie angażują się w Kościół, społeczeństwo i politykę na rzecz kobiet”. Siostra Xiskya Lucia Valladares, która jest członkinią zgromadzenia synodalnego z nominacji papieskiej, mówiła o roli kobiet w cyfrowym świecie. Pochodzi z Ameryki Łacińskiej, posiada stopień doktora w komunikacji, a wykłada na Uniwersytecie CESAG na Majorce w Hiszpanii, stowarzyszonym z Papieskim Uniwersytetem Comillas.
Siostra Valladares zauważyła, że „jeśli chodzi o internet, wydaje się, że nie ma już różnicy między płciami: 56% użytkowników to kobiety, w porównaniu z ponad 40% mężczyzn”. Chociaż kobiety są bardziej aktywne w internecie, w tym w mediach społecznościowych, zauważyła, że w Kościele więcej mężczyzn jest misjonarzami w cyfrowym świecie. Zasugerowała, że zwłaszcza w przypadku zakonnic mogą wystąpić trudności w takim apostolacie, ponieważ „struktury wspólnot żeńskich są znacznie sztywniejsze niż struktury męskie”.
Z kolei Nishimura zasugerowała, że pomimo indywidualnych obaw kobiet istnieje ogólna cecha lub cechy, które mogą być odnoszone do kobiet jako grupy (całości). Dodała, że na drodze do Kościoła synodalnego musimy uważać „kobiety za nauczycielki synodalności”. „Kobiety, poświęcając czas potrzebującym prostymi gestami i słowami, pomagając sobie nawzajem, udzielając rad rodzinom, współpracując w parafiach, diecezjach, wspólnotach, zakładach pracy już teraz nauczają wielu praktyk,” powiedziała.
Instrumentum laboris stwierdza, że „omówiona zostanie kwestia włączenia kobiet do diakonatu”. W swoich uwagach Ritter-Grepl zapytała, czy synod jest gotowy zaproponować „odmienne podejście do kapłaństwa”, wyrażając nadzieję na włączenie kobiet w posługę święceń, a „zwłaszcza diakonatu”.
Kwestię tę podnosiły także inne prelegentki. Siostra Misji Medycznej Birgit Weiler, niemiecka teolożka mieszkająca w Peru i uczestnicząca w synodzie amazońskim w 2019 r., stwierdziła, że wiele mężczyzn i kobiet w Ameryce Łacińskiej „domaga się” aktywnego diakonatu dla kobiet jako kroku odzwierciedlającego „chrzcielną godność kobiet”. „Oczywiście nie mogą sprawować sakramentu, ale wielu biskupów w Amazonii zleca kobietom także celebrację, powiedzmy, chrztów czy ślubów, po prostu dlatego, że brakuje księży,” powiedziała siostra Birgit. „One już żyją tym darem jako diakoni,” dodała. „Dlatego z całą pewnością warto byłoby kontynuować ten pomysł”.
W trakcie pierwszego webinaru siostra Birgit najgłośniej wypowiadała się na temat diakonatu kobiet, Barbara Dowding, pierwsza osoba świecka i kobieta, która pełniła funkcję kanclerza w archidiecezji Vancouver, poinformowała, że podczas kontynentalnej części synodu słyszała wiele osób, które „uważają, że głosy kobiet należy uważniej rozważać i doceniać, szczególnie jeśli chodzi o kwestie związane z rolami przywódczymi, podejmowaniem decyzji i wezwaniami do wyświęcania kobiet na diakonów, a nawet na księży”.
Z niedawnego raportu Światowego Obserwatorium Kobiet wynika, że kobiety z różnych kontynentów stwierdziły, że „klerykalizm, często oparty na patriarchalnej kulturze społeczeństwa, w którym żyją, zaostrza i w dużym stopniu wyjaśnia dyskryminację, której doświadczają”. Klerykalizm oznacza nadmierny szacunek wobec duchowieństwa i obejmuje także przypadki, w których członek duchowieństwa identyfikuje się jako uprzywilejowany i w związku z tym jest zwolniony ze standardów, którym podlegają inni. Problem klerykalizmu – który papież Franciszek stanowczo potępił jako „wypaczenie kapłaństwa” – również był wielokrotnie podkreślany podczas seminarium internetowego przygotowawczego do synodu, zapowiadając go jako kolejny oczekiwany temat do dyskusji w październiku.
Julia McStravog, była pracownica Konferencji Biskupów Katolickich Stanów Zjednoczonych, która była współkoordynatorką zespołu USCCB ds. fazy kontynentalnej synodu, przytoczyła pozytywny przykład, którego była świadkiem podczas procesu synodalnego. „Mam niezwykle pozytywne doświadczenia i relacje zawodowe z biskupem [Danielem] Floresem, który przewodzi synodowi w Stanach Zjednoczonych,” powiedziała, przypisując tę pozytywną dynamikę częściowo temu, że „lubi on myśleć z ludźmi i dla ludzi”.
Barbara Dowding zgodziła się, że „współpraca” kobiet z biskupami to dobry początek i że Kościół musi wychowywać więcej biskupów „słuchających”. „Z mojego ograniczonego doświadczenia w zachodniej Kanadzie wynika, że mieliśmy naprawdę szczęście, że nasi biskupi i arcybiskupi bardzo wspierali kobiety i ich rolę w Kościele, a także dali nam wiele możliwości pełnienia tych funkcji,” powiedziała.
Niezależnie od tego, co konkretnie wydarzy się w tym miesiącu w Watykanie, przewodnicząca delegowana na Synod Nishimura stwierdziła, że jej własne doświadczenie w pracy z przygotowaniami na kontynencie azjatyckim pokazało już wartość dążenia do stworzenia Kościoła bardziej synodalnego. „Wiele razy miałam wrażenie, że mój umysł i serce zostały otwarte,” powiedziała. „I wierzę, że jest to owoc ducha synodalności. Trudno to wyrazić słowami, ale było dla mnie jasne, że Kościół, który idzie razem, czyli synodalny, może urzeczywistnić się, gdy każdy z nas będzie to praktykował, choćby przez wzajemne słuchanie”.
Źródło: National Catholic Register, TP
Nie mamy prawa milczeć! Apologia Kościoła
Zbyt wielu z nas milczy. Zbyt wielu najbardziej ceni sobie święty spokój, czyli spokój uzyskany kosztem przeróżnych ustępstw na polu moralności i zasad wiary. Poprawność polityczna nachalnie propagowana przez mass media i wymuszana coraz to nowymi rozporządzeniami prawnymi dotknęła także niektórych reprezentantów i członków Kościoła.
Kobiety w Piśmie Świętym
Ewa, Sara, Anna, Miriam czy Estera – jakże często słyszymy te imiona; są one nierozerwalnie połączone z Pismem Świętym i całą historią Zbawienia. Ale kim są postacie kryjące się za tymi imionami? Co o nich wiemy i czego te wspaniałe kobiety uczą nas dzisiaj? Na te i na wiele innych pytań odpowiada ks. prof.
Klasztor i sztuka. Życie i twórczość s. bernardynki Anieli Kisielewskiej
Siostra Aniela Kisielewska, zmarła przed pięćdziesięcioma laty bernardynka, łączyła w sobie dwa powołania – zakonne i malarskie. Nie zaniedbała żadnego z nich. Realizowała w swej twórczości tematykę głęboko religijną. Nie było zatem rozdźwięku między nią jako artystką i jako siostrą zakonną. Tworzeniu oddawała się z takim samym poświęceniem i zaangażowaniem jak codziennym obowiązkom zakonnym.
Moc Ducha Świętego
Zdobywanie religijnej wiedzy nie kończy się wraz z przyjęciem Pierwszej Komunii Świętej czy – najpóźniej – po przyjęciu sakramentu bierzmowania. Poznawszy podstawy, powinniśmy potem stale znajomość prawd wiary i Słowa Bożego odnawiać i pogłębiać, by gmach wiary dziecięcej i młodzieńczej mógł stać się z czasem budowlą o trwałych i nienaruszalnych fundamentach.
Komentarze (0)
Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za ich treść. Wpisy są moderowane przed dodaniem.