Zaginione melodie z piekieł: muzyka, która przemówiła po latach

Nasi autorzy

Zaginione melodie z piekieł: muzyka, która przemówiła po latach

fot. Muzeum Auschwitz

fot. Muzeum Auschwitz

Historia potrafi czasem ukrywać w sobie niezwykłe skarby, które choć na długo pozostawały w cieniu, w końcu wyłaniają się na światło dzienne. Tak właśnie stało się z ponad 200 partyturami odnalezionymi w archiwach Auschwitz-Birkenau. Oto dzieła, które przez lata tkwiły w zakamarkach historii, zapisane przez ręce więźniów, którzy znaleźli w muzyce odrobinę ludzkości w samym sercu piekła.

Leo Geyer, brytyjski kompozytor, odnalazł te zapomniane kompozycje podczas swojej podróży do obozu koncentracyjnego Auschwitz w 2015 roku. To, co znalazł, było nie tylko zbiorowiskiem nut i melodii; to była esencja ludzkich emocji odciśnięta na papierze. Niektóre z tych utworów nosiły ślady zniszczenia, inne były fragmentaryczne, a jeszcze inne świadczyły o desperackim pragnieniu wyrażenia się poprzez dźwięk.

„To odpowiednik kilkuset puzzli, z tą różnicą, że brakuje wielu elementów” - wyjaśnia Geyer. Przywrócenie tych utworów do życia to jak detektywistyczna praca, gdzie brakujące ogniwa trzeba uzupełnić w sposób, który oddałby hołd twórcom. To nie tylko zbiór nut; to zapiski historii, świadectwo siły ludzkiego ducha w obliczu niewyobrażalnej tragedii. Wśród tych kompozycji znajdują się niemieckie marsze, które brzmiały w rytm marszów komand roboczych, ale także delikatne akty oporu – wplecione polskie hymny narodowe czy nawet amerykańskie utwory Johna Philipa Sousy.

Jednak niektóre z tych utworów kryją w sobie coś znacznie głębszego. Kompozycja o tytule „Daremne żale” poruszyła Geyera do głębi. To anonimowe dzieło, którego smutna melodia i rozdzierające serce nuty sugerują, że może nigdy nie zostało wykonane w obozie. Geyer postanowił dokończyć tę melodię, tworząc coś więcej niż tylko nuty na papierze – stworzył kontynuację opowieści tych, którzy zostali pozbawieni głosu.

W grudniu 2023 roku Geyer wraz z orkiestrą kameralną przedstawił światu fragmenty opery-baletu „Orkiestry Auschwitz”. Było to nie tylko wydarzenie muzyczne, ale także akt przekazu pamięci, który przez lata pozostawał zaginiony. Muzyka ta, według Geyera, stanowi łącznik z przeszłością, oferując nową formę zrozumienia tragedii Holokaustu. Dla więźniów Auschwitz była to oaza normalności w otoczeniu horroru, która oferowała choć odrobinę pocieszenia.

Projekt Geyera pozostaje jeszcze niedokończony, ale już teraz wzbudza emocje i wzrusza serca. Odkrycie tych melodycznych śladów historii to nie tylko powrót do przeszłości, to akt oddania hołdu tym, którzy zostali pozbawieni możliwości wyrażenia swojego losu. Muzyka jest nie tylko dźwiękiem, lecz też silnym nośnikiem historii i ludzkich emocji. To, co odnaleziono w archiwach Auschwitz, to nie tylko nuty; to wyraz wolności w okrutnym świecie.

Źródło: All That's Interesting, TP

Auschwitz - Rezydencja śmierci

Auschwitz - Rezydencja śmierci

Adam Bujak, Teresa i Henryk Świeboccy

Unikalny dokument przedstawiający największy niemiecki obóz koncentracyjny, ośrodek męczeństwa i masowej zagłady setek tysięcy więźniów 30 narodowości. Bogaty materiał fotograficzny: znakomite, słynne już artystyczne fotografie Adama Bujaka zatrzymujące w czasie echa koszmaru oraz zdjęcia archiwalne z lat funkcjonowania obozu przedstawiające dramatyczny los deportowanych.

 

Komunizm światowy. Od teorii do zbrodni

Komunizm światowy. Od teorii do zbrodni

Wojciech Roszkowski

Książka ta dowodzi, jak szybko może rozprzestrzeniać się zło, jeśli nie napotka od razu zdecydowanego sprzeciwu. Komunizm nie zaczął się od łagrów, mordów i zniewolenia narodów. Zaczął się od teorii – zupełnie utopijnej, ale pozornie niezwykle zatroskanej o dobro całej ludzkości. Wielu dało się nabrać; jak się to skończyło, to Polacy wiedzą najlepiej.

 

Zbrodnia i grabież. Jak Niemcy tuszują prawdę o sobie.

Zbrodnia i grabież. Jak Niemcy tuszują prawdę o sobie.

Wojciech Polak, Sylwia Galij-Skarbińska

Książka Wojciecha Polaka i Sylwii Galij-Skarbińskiej „Zbrodnia i grabież. Jak Niemcy tuszują prawdę o sobie” jest dramatyczną panoramą trudnych relacji polsko-niemieckich po 1939 r.

 

Rok 1939. Od beztroski do tragedii

Rok 1939. Od beztroski do tragedii

Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn

Dla Polski rok 1939 był rokiem przedziwnym; przede wszystkim tragicznym, gdyż agresja na nasz kraj Niemiec dokonana 1 września, a następnie Związku Sowieckiego – 17 września spowodowała śmierć milionów rodaków jak również zamordowała prężnie rozwijającą się II Rzeczpospolitą. Ten straszny rok kojarzy nam się zatem głównie z początkiem II wojny światowej.

 

III Rzesza Niemiecka. Nowoczesność i nienawiść

III Rzesza Niemiecka. Nowoczesność i nienawiść

Grzegorz Kucharczyk

Rzesza Niemiecka istniała tylko w okresie 1933–1945, ale bardzo mocno zapisała się w historii. Mocno i wyjątkowo niechlubnie. Gdy się ją wspomina, przychodzą na myśl druty kolczaste, niemieckie obozy zagłady, wojenna pożoga, grabież, ruiny. Do tego dochodzi pogarda dla tych, których zbrodnicza ideologia nazistowska określała jako „podludzi” i których należało likwidować w imię czystości rasy.

Komentarze (0)

  • Podpis:
    E-mail:
  • Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za ich treść. Wpisy są moderowane przed dodaniem.

Zamknij X W ramach naszego serwisu stosujemy pliki cookies. Korzystanie ze strony bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym.