Zbadają krew od pół miliona ludzi. Ruszyło największe tego typu badanie na świecie
fot. Pixabay Brytyjski Biobank rozpoczyna największe badanie białek obecnych we krwi człowieka. Ta wiedza ma posłużyć naukowcom do lepszego poznania, zrozumienia i leczenia dokuczających ludzkości chorób.
Projekt, rozpoczęty 9 stycznia w ramach ciągłej współpracy między brytyjskim ośrodkiem badawczym Biobank a kilkunastoma firmami farmaceutycznymi, ma na celu zmierzenie poziomu 5400 białek w próbkach krwi pobranych od pół miliona osób. W przypadku niektórych z tych osób badacze przeanalizują dwie oddzielne próbki pobrane w odstępie lat, tworząc „pierwszą w swoim rodzaju” bazę danych dotyczącą wpływu zmieniającego się poziomu białka na chorobę w późniejszym życiu, jak tłumaczą organizatorzy badania. Firmy, które wspomogą projekt dziesiątkami milionów dolarów i przeprowadzą wstępną analizę 300 000 próbek krwi, otrzymają wyłączne 9-miesięczne okno dostępu do danych, po czym informacje zostaną szerzej udostępnione zatwierdzonym przez brytyjski Biobank zespołom badawczym.
Naukowcy niezaangażowani w projekt twierdzą, że ogromna ilość wygenerowanych danych może pomóc w opracowaniu badań krwi wykrywających choroby przed pojawieniem się objawów i zwiększyć skuteczność leczenia. „Będzie to wyjątkowo potężne źródło wiedzy na temat zdrowia i choroby” – mówi Eleftheria Zeggini, dyrektor Instytutu Genomiki Translacyjnej w Helmholtz, Monachium.
Od 2006 roku brytyjski Biobank zebrał próbki biologiczne, wyniki badań obrazowych i dane dotyczące zdrowia od ponad 500 000 wolontariuszy. Okresowo udostępnia zatwierdzonym badaczom partie zanonimizowanych informacji zdrowotnych wraz z danymi genetycznymi i innymi. Obecnie nad danymi pracuje ponad 20 000 naukowców z około 50 krajów.
Do tej pory wiele grup badawczych poszukujących biomarkerów chorób lub celów dla leków analizowało białka występujące we krwi w różnych populacjach pacjentów i zdrowych osób, ale nie na taką skalę, jaką oferuje brytyjski Biobank. Dodawanie danych dotyczących białek rozpoczęło się w 2020 r., kiedy 13 firm biofarmaceutycznych działających w ramach brytyjskiego projektu Biobank Pharma Proteomics Project przeanalizowało stężenia prawie 3000 białek we krwi 54 000 uczestników. W artykule z 2023 r. konsorcjum to zidentyfikowało ponad 14 000 powiązań między poszczególnymi wariantami genetycznymi a poziomem białek we krwi – z czego około 80% było wcześniej nieznanych.
Ten zbiór danych proteomicznych, będący już największym w swoim rodzaju, wykorzystano od tego czasu do określenia biomarkerów i potencjalnych celów leków w leczeniu takich schorzeń, jak rak piersi i choroba Parkinsona. „Jednym z najbardziej ekscytujących zastosowań tych danych jest trenowanie modeli sztucznej inteligencji pod kątem przewidywania chorób”, dodaje Ryan Dhindsa, genetyk i konsultant AstraZeneca. On i inni badacze wykorzystali algorytmy uczenia maszynowego do poszukiwania powiązań między innymi poziomem białka a ryzykiem choroby u danej osoby.
Kolejna faza projektu przyspieszy tę pracę dziesięciokrotnie, obejmując skanowanie początkowych próbek krwi od 
Trzy możliwe reprezentacje trójwymiarowej struktury białkowej białka o nazwie izomeraza triozofosforanowa. Po lewej: Reprezentacja wszystkich atomów pokolorowana według typu atomu. Środek: uproszczone przedstawienie ilustrujące konformację szkieletu. Po prawej: Reprezentacja powierzchni dostępnej dla rozpuszczalnika. Fot. Opabinia regalis, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons. pół miliona uczestników brytyjskiego Biobanku oraz próbek kontrolnych od 100 000 z nich pobranych do 15 lat później. Ten rozszerzony zestaw danych zapewni lepszą rozdzielczość w celu zbadania chorób, które często „spadały poniżej radaru” w mniejszych badaniach, takich jak zespół policystycznych jajników, choroba neuronu ruchowego oraz niektóre nowotwory nerek i kości, jak powiedziała dziennikarzom Claudia Langenberg, epidemiolog z Queen Mary University z Londynu i współpracownik analiz wcześniejszego zestawu danych.
Oczekuje się, że prace nad pierwszymi 300 000 próbkami – 250 000 początkowymi i 50 000 kontrolnymi – zajmą około roku, a pieniądze na ten cel zapewni 14 firm farmaceutycznych, w tym giganci branżowi, tacy jak AstraZeneca, Pfizer i GSK. Według organizatorów brytyjski Biobank nie zabezpieczył jeszcze środków na pozostałe 300 000 próbek.
Jak zauważa Cornelia van Duijn, epidemiolog genetyczny z Uniwersytetu Oksfordzkiego, która współpracuje z dyrektorem generalnym brytyjskiego Biobanku Rorym Collinsem i niektórymi zaangażowanymi firmami farmaceutycznymi, badanie poziomu białka może zapewnić wgląd w stan zdrowia danej osoby, którego nie jest w stanie dostarczyć wgląd w genom, który jest znacznie bardziej niezmienny przez całe życie danej osoby. W szczególności identyfikacja białek, których poziom wzrasta lub spada na początku choroby, może pomóc klinicystom wykryć, kiedy dana osoba zaczyna chorować i dzięki temu wcześnie rozpocząć leczenie.
Genetyk statystyczny z Uniwersytetu Yale, Hongyu Zhao, ostrzega, że dane z brytyjskiego Biobanku mają znane ograniczenia, które stanowią wyzwanie w badaniach genetycznych, a także mogą utrudniać określenie roli niektórych białek. Na przykład prawie wszyscy uczestnicy badania są pochodzenia europejskiego i są zazwyczaj zdrowsi niż populacja ogólna, co oznacza, że badacze powinni zachować ostrożność przy interpretacji wyników i, jeśli to możliwe, starać się powtórzyć ustalenia w innych populacjach. Niemniej jednak ogłoszenie to jest „wspaniałą wiadomością”, mówi. „To stworzy wiele możliwości. [To] nieocenione źródło”.
Źródło: science.org; AD
Zapraszamy do naszej Księgarni Internetowej po publikacje o współczesnych szansach i zagrożeniach:
Prenumerata elektroniczna WPiSu na pierwsze półrocze 2025 roku (6 numerów)
Miesięcznik „Wpis” już od trzynastu lat pozostaje wierny swym założeniom i przedstawia Czytelnikom podstawowe wartości, a więc wiarę, patriotyzm i sztukę.
Publikują u nas tak znakomici autorzy, jak m.in.: Adam Bujak, ks. prof. Waldemar Chrostowski, Leszek Długosz, prof. Ryszard Kantor, dr Marek Klecel, ks. prof. Janusz Królikowski, prof. Grzegorz Kucharczyk, dr Monika Makowska, prof. Aleksander Nalaskowski, prof.
Prenumerata miesięcznika WPiS na cały 2025 rok - wydanie drukowane + wydanie elektroniczne
Miesięcznik „Wpis” już od trzynastu lat pozostaje wierny swym założeniom i przedstawia Czytelnikom podstawowe wartości, a więc wiarę, patriotyzm i sztukę.
Publikują u nas tak znakomici autorzy, jak m.in.: Adam Bujak, ks. prof. Waldemar Chrostowski, Leszek Długosz, prof. Ryszard Kantor, dr Marek Klecel, ks. prof. Janusz Królikowski, prof. Grzegorz Kucharczyk, dr Monika Makowska, prof. Aleksander Nalaskowski, prof.
Tyrania postępu
Kim będziemy za parę lat? Czy w ogóle jeszcze będziemy? Nasza rzeczywistość przypomina sytuację znaną nam z opisów i filmów o katastrofie „Titanica”. Statek zderzył się z górą lodową i zaczyna tonąć, ale pokładowa orkiestra pięknie gra i gra.
Bezbożność, terror i propaganda. Fałszywe proroctwa marksizmu
Nikt nie zrozumie, co złego dzieje się we współczesnym świecie zachodnim, a więc i w Polsce, nie znając przyczyn. Tkwią one jeszcze w ideach rewolucji francuskiej, a później w coraz bardziej lewicowej filozofii, zwłaszcza Karola Marksa. Poglądy tego ostatniego miały, jak wiadomo, tyleż wielki, co tragiczny wpływ na życie wielu narodów, choć myśliciel z Trewiru (zmarły w 1883 r.) sam tego nie doczekał.
Katedra i uniwersytet. O kryzysie i nadziei chrześcijańskiej cywilizacji
Kto nie wierzy w Boga, uwierzy we wszystko – ta myśl nigdy nie była bardziej prawdziwa niż w XXI wieku. Ileż to osób po odrzuceniu Boga gotowych jest zaakceptować każdy zabobon, najbardziej złudną utopię, z gruntu niewiarygodną manipulację myślową.
Komentarze (0)
Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za ich treść. Wpisy są moderowane przed dodaniem.