Stres może osłabić naszą zdolność do odczuwania radości. Badania na myszach ilustrują mechanizm
Zdjęcie ilustracyjne. fot. Pexels.com Naukowcy wskazują obwody mózgowe powiązane z odpornością lub podatnością na przeciwności losu, które wpływają na dążenie zestresowanego zwierzęcia do przyjemności.
Badania na myszach wykazały, że brak radości wywołany stresem tworzy wyraźną sygnaturę mózgu, to jest unikalny wzorzec aktywności mózgu danego stworzenia. Badanie ujawnia również jeden wzorzec mózgu, który wydaje się zapewniać odporność na stres, i inny, który sprawia, że zestresowane zwierzęta rzadziej odczuwają przyjemność, co jest głównym objawem depresji.
Odkrycia te, opublikowane w czasopiśmie Nature, dostarczają wskazówek, w jaki sposób w mózgu pojawia się anhedonia, czyli opór wobec odczuwania radości i przyjemności. Wyniki te otwierają także nowe możliwości leczenia tej dolegliwości, oczywiście jeśli zostaną potwierdzone u ludzi, szczególnie, że anhedonia jest dzisiaj niedostatecznie zrozumianym problemem.
Częsty i wciąż niezrozumiany problem
Ponad 70% osób z ciężką depresją doświadcza anhedonii, która jest również powszechna u osób chorych na schizofrenię, chorobę Parkinsona i inne schorzenia neurologiczne i psychiatryczne.
Conor Liston, neurolog z Weill Cornell Medicine w Nowym Jorku, USA, tłumaczy, że objaw ten jest niezwykle trudny do wyleczenia, nawet u osób przyjmujących leki. „Anhedonia to coś, czym pacjenci najbardziej się przejmują i jednocześnie mają wrażenie, że obecne metody leczenia najmniej zwracają uwagi na ten objaw” – mówi.
Badanie na myszach
Aby zrozumieć, w jaki sposób w mózgu powstaje anhedonia, Mazen Kheirbek, neurolog systemów z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco, i jego współpracownicy badali myszy, które zostały poddane stresowi w wyniku kontaktu z większymi, bardziej agresywnymi myszami.
Zazwyczaj myszy mają słabość do słodyczy i wolą wodę z cukrem od zwykłej wody, jeśli mają taką możliwość. Jednak niektóre zestresowane myszy wolały zamiast tego zwykłą wodę, co Kheirbek i jego współpracownicy zinterpretowali jako gryzoniową wersję anhedonii. Inne myszy poddane temu samemu stresowi wolały wodę z cukrem. Autorzy określili te zwierzęta jako „odporne”.
Następnie naukowcy monitorowali neurony w ciele migdałowatym i hipokampie – dwóch obszarach mózgu ważnych w przetwarzaniu emocji – u myszy, które po wcześniejszej ekspozycji na stres wybierały między wodą z cukrem a zwykłą wodą.
Odporny mózg
Odporne myszy miały silną komunikację między ciałem migdałowatym a hipokampem, podczas gdy u zwierząt podatnych na anhedonię komunikacja między tymi dwoma obszarami mózgu była fragmentaryczna.
Aby poprawić chaotyczną komunikację u podatnych myszy, badacze wstrzyknęli gryzoniom związki, które powodowały częstsze aktywowanie neuronów w analizowanych podczas eksperymentu obszarach. Autorzy odkryli, że zwierzęta te wybierały wodę z cukrem częściej niż przed zastrzykami, a ich aktywność mózgu była bardziej podobna do aktywności myszy odpornych.
Biomarker stresu?
Zrozumienie tych wzorców aktywowania się poszczególnych neuronów umożliwiło także rozpoznanie, które zwierzęta doświadczyły wcześniej stresu. U odpoczywających myszy spontaniczna aktywność w określonej części ciała migdałowatego była oznaką przebytej traumy. Autorzy twierdzą, że może to służyć jako biomarker stresu, który byłby bardziej niezawodny niż same zachowania, takie jak zmniejszony apetyt.
Odpowiedź na pytanie, czy te odkrycia mają zastosowanie także do ludzi, może nie być odległa: elektrody terapeutyczne wszczepione do mózgów osób chorych na padaczkę lub depresję oporną na leczenie również dostarczyły danych na temat aktywności mózgu; można je porównać z wynikami otrzymanymi u myszy.
W opublikowanym artykule badacze skupili się na powiązaniu ciała migdałowatego i hipokampu, ale Kheirbek zapowiada, że planuje przyjrzeć się innym istotnym obszarom mózgu, takim jak kora przedczołowa, która odgrywa kluczową rolę w regulacji emocji. Rose Bagot, neurolog z McGill University w Montrealu w Kanadzie dodaje, że w celu modelowania ludzkich zachowań ważne będzie wykorzystanie u zwierząt zadania decyzyjnego, które jest bardziej skomplikowane niż wybór rodzaju wody.
źródło: nature.com; AD
Zapraszamy do naszej Księgarni Internetowej po miesięcznik WPiS i inne publikacje o współczesnych możliwościach, ale i zagrożeniach:
Prenumerata miesięcznika WPIS na rok 2025. Wydanie drukowane
Miesięcznik „Wpis” już od trzynastu lat pozostaje wierny swym założeniom i przedstawia Czytelnikom podstawowe wartości, a więc wiarę, patriotyzm i sztukę.
Publikują u nas tak znakomici autorzy, jak m.in.: Adam Bujak, ks. prof. Waldemar Chrostowski, Leszek Długosz, prof. Ryszard Kantor, dr Marek Klecel, ks. prof. Janusz Królikowski, prof. Grzegorz Kucharczyk, dr Monika Makowska, prof. Aleksander Nalaskowski, prof.
WPIS 11/2024 (e-wydanie)
Ukazał się już najnowszy, listopadowy numer miesięcznika „Wpis”. Jak co miesiąc przygotowaliśmy dla Państwa wyselekcjonowaną kolekcję tekstów celnie, a nierzadko i dobitnie komentujących rzeczywistość polityczną i obyczajową oraz serię artykułów powiązanych z aktualnymi rocznicami. To jednak nie wszystko; tym razem mamy też dla Państwa większą niż zazwyczaj liczbę wywiadów z wybitnymi osobami sceny politycznej, artystycznej, a także – sportowej.
Tyrania postępu
Kim będziemy za parę lat? Czy w ogóle jeszcze będziemy? Nasza rzeczywistość przypomina sytuację znaną nam z opisów i filmów o katastrofie „Titanica”. Statek zderzył się z górą lodową i zaczyna tonąć, ale pokładowa orkiestra pięknie gra i gra.
Dokąd zmierzamy? Wiara, edukacja, tradycja
Niniejsza antologia publicystyki patriotycznej próbuje dać odpowiedź na postawione w tytule pytanie: Dokąd zmierzamy, my jako Polacy? A co za tym idzie – kto nam wyznacza, lub usiłuje wyznaczać, drogę? Jakże często czujemy się zagubieni, zdezorientowani, manipulowani.
Szukamy stałych punktów odniesienia, niezmiennych wartości, na których można by się oprzeć bez obawy, że pobłądzimy.
Komentarze (0)
Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za ich treść. Wpisy są moderowane przed dodaniem.