Triduum Paschalne: Wielki Piątek. Na jerozolimską Golgotę wchodzi się teraz ciasnymi, stromymi schodami

Bazylika Bożego Grobu. Wielki Piątek. Pogrzeb Pana Jezusa. Przygotowanie do zdjęcia ciała Pana Jezusa z Krzyża. Na ołtarzu widoczne są srebrne naczynia używane tylko przy pogrzebie Pana Jezusa. To dar Mikołaja Zebrzydowskiego (1553-1620), fundatora Kalwarii Zebrzydowskiej. Fot. Adam Bujak z albumu „Tajemnice Ziemi Świętej”. Gdyby tam było tylko puste miejsce
Gdyby tam było tylko puste miejsce
Nie byłoby ratunku

Gdyby tam nikt nie krzyczał
Gdyby tam nikt nie krzyczał głosem wielkim
Nie byłoby ratunku

Gdyby tam byli tylko łotrzy
Gdyby pochylali się nad niczym
Na wonnych drzewach południa
Nie byłoby ratunku

Gdyby tam było puste miejsce
Gdyby tam nikt nie krzyczał
Gdyby tam byli tylko łotrzy
nie byłoby ratunku

Ten wiersz zatytułowany „Wielki Piątek” napisałem w końcu lat sześćdziesiątych. Od wczesnych lat dziecinnych zawsze uważałem, że poza Ukrzyżowanym nie ma dla człowieka ostatecznego ratunku, zwycięstwa nad śmiercią. Wiarę w sens cierpienia znajdowałem teraz u kresu własnego życia na Golgocie w Jerozolimie.

Nad metalową gwiazdą z otworem w środku, w który wstawiano krzyż ze skazańcem, wschodnia ikona Chrystusa z trzciną w ręku jako berłem, a więc Chrystusa Króla.

Można w ten otwór włożyć rękę i zanurzyć poza łokieć. Kiedy to człowiek czyni, za chęcony przez bliźnich, czuje się trochę jak niewierny Tomasz. Bo i dzisiaj wielu ze współczesnych mówi „gdyby” i czasy nasze obfitują w tyle zła, okrucieństw i zbrodni, że łatwo jest zwątpić w istnienie miłosiernej miłości Boga.

Nad ołtarzem Krucyfiks, z lewej strony Matka, z drugiej św. Jan. Na jerozolimską Golgotę wchodzi się ciasnymi, stromo pnącymi się w górę, kamiennymi schodkami. Podobnie schodzi się potem w dół. Mijamy wtedy kamienny stół, miejsce namaszczania ciał zmarłych i idziemy do kaplicy Grobu. Wewnętrzna geografia Bazyliki nie pokrywa się z naszymi poprzednimi wy obrażeniami o tych miejscach. Znajdują się one bliżej siebie niż myśleliśmy i są mniejsze od ukazywanych w ciągu wieków przez malarzy lub utrwalanych w kalwaryjskich sanktuariach męki Pana. Mimo to wiem, że „to tu”. Na przełomie lat osiemdziesiątych, w czasie stanu wojennego szukaliśmy duchowego ocalenia na Golgocie. Łatwiej było znieść szok moralny i lęk, rozmyślając o sensie cierpienia i ofiar za dobro innych ludzi w solidarności z Chrystusem. Nawoływał do tego Papież. Zrozumiałe też było zachowanie się apostołów. Uciekali przed prześladowaniami, jak starsi Polacy w czasie II wojny światowej, a młodsi w grudniu 1981 roku. Te porównania przybliżają nam ludzką dramaturgię Golgoty i otwierają znaczenie jej Ofiary przed naszą, obecną wyobraźnią. W czasie pielgrzymowania przeżywamy nie tylko indywidualne problemy ludzkiej egzystencji.

A gdy wszyscy rozpierzchli się
w chwili grozy
I rozdarła się zasłona świątyni
Zaś niebo przecięła błyskawica
straszna
Matka Bolesna stała nadal pod krzyżem

Oto ja służebnica Pańska, niech mi
się stanie według Słowa Twego.

Raduj się, Ty, która podnosisz
upadających na duchu
Raduj się, Wspomożenie w chwili
ciemnego zwątpienia
Raduj się, Kolumno czysta wspierająca sklepienie wiary
Raduj się, Trzcino, której wicher nie łamie

(Akathistos Polski XIX)

Żydzi z czasów Chrystusa nie mieli jasnego wyobrażenia nieba i piekła, dziejów człowieka po śmierci. Wierzyli jednak w życie pozagrobowe, w Szeol, mglistą krainę cieni, której człowiek nie może przeniknąć światłem rozumu i zmysłów. Na zboczu Góry Oliwnej znajduje się olbrzymie cmentarzysko żydowskie, tak ponure, jak ów brak wiary w świat za progiem. Niemniej wszystkie żydowskie tablice nagrobne na całym świecie zwrócone są w stronę Świętego Miasta, Wiecznego Miasta Jeruzalem i Góry Syjon.

Tak więc, misterium zbawczej śmierci Chrystusa, rozjaśnione późniejszym zmartwychwstaniem było dla tego, kto w to uwierzył kompletnym szokiem. I dlatego uczniowie po śmierci na Krzyżu się rozpierzchli, niektórzy uciekali z miasta w obawie przed prześladowaniami. Najwierniejszy, najukochańszy uczeń Jezusa pozostał wraz z Maryją na Golgocie. Piotr był też w pobliżu, ale co przeżywał, nie wiemy.

Pobyt na Golgocie, dwie msze święte tam przeżyte, były więc dla mnie, i bywają – jak wiem to od innych – kropką nad „i” naszego życia. Może wiąże się to również z wiekiem i tym co przeżyliśmy? Ja miałem wtedy uczucie, że doszedłem do jakiegoś kresu, że kończę bieg, o którym mówi św. Paweł i odchodziłem z Golgoty po samotnym czuwaniu ze ściśniętym gardłem. I ten kamień do obmywania i namaszczania zwłok, który symbolicznie, na każdego czeka.

I teraz
kiedy już wiem
Kiedy wiem, co się wiedzy wymyka
Kiedy patrzę spokojniej na innych
którzy spodziewają się rzeczy niemożliwych
Rozwiązują zagadki
Udowadniają
Głoszą
Skaczą sobie do oczu
Zadają decydujące ciosy
które o niczym nie decydują
Kiedy dotknął mnie palec zrozumienia
I ktoś położył rękę na ramieniu
Łagodną jak spokój po bólu
Wyznanie uczuć po niepewności serca
Jak dobra wiadomość po nieszczęściu
Teraz dopiero zaczynam się zastanawiać
Co się stało?

(Nowe życie)

***

Tekst i fotografia pochodzą z albumu "Tajemnice Ziemi Świętej" autorstwa Adama Bujaka i Marka Skwarnickiego:

Tajemnice Ziemi Świętej

Adam Bujak

Najnowsze, długo oczekiwane wydanie bestsellerowego albumu Adama Bujaka o Ziemi Świętej. Dwa tysiące lat temu po spalonej słońcem Samarii, Galilei, Judei wędrował Chrystus. Teraz te same szlaki przeszło dwóch artystów. Twórca słowa i twórca obrazu. Poeta i fotografik – Marek Skwarnicki i Adam Bujak.

Zobacz fragmenty Zamów książkę