Obchody 500. rocznicy śmierci Macieja Miechowity

Pomnik Macieja Miechowity w Miechowie

W dniach 9-10 września miasto Miechów uczciło pamięć wybitnego uczonego epoki renesansu: historiografa, lekarza, rektora Akademii Krakowskiej – Macieja Miechowity. Wydarzenia te zostały zorganizowane przez Uniwersytet Jagielloński, miasto i gminę Miechów, proboszcza Bazyliki Grobu Pańskiego w Miechowie oraz wydawnictwo Biały Kruk.

W sobotę o godzinie 9:30 w Domu Kultury przy ul. Racławickiej 10 odbyła się konferencja popularnonaukowa pod hasłem „Maciej Miechowita – wybitny syn ziemi miechowskiej”. Wydarzenie to rozpoczęło się koncertem Chóru Bazyliki Grobu Bożego w Miechowie. Konferencji przewodniczył Sławomir Adamiec, Dyrektor Generalny Ministerstwa Edukacji i Nauki, który otwierając cykl wykładów, zaprezentował referat pt. „Chronica Polonorum Macieja Miechowity”.

Ks. Michał Cichoń, tłumacz łacińskich dokumentów kościelnych w Kurii częstochowskiej oraz autor pionierskiego przekładu „Kroniki Polaków”, wydanego nakładem wydawnictwa Biały Kruk, wygłosił również swój referat na temat tej znakomitej pracy Miechowity. To właśnie ks. Cichoń, w rekordowym czasie pół roku, dokonał tłumaczenia kroniki na język polski, na które czekano aż 500 lat. Podczas konferencji goście mieli okazję nabyć pierwsze polskie tłumaczenie „Kroniki” z atrakcyjnym rabatem na stoisku Białego Kruka.

Warto wspomnieć o referacie Maurycego Fojcika ESSH z Zakonu Rycerskiego Świętego Grobu w Jerozolimie, który przedstawił Macieja Miechowitę jako wychowanka zakonu bożogrobców. „W Miechowie rozpoczęła się droga życia Macieja, o którym jeszcze za jego życia napisano: ‘przesławny mąż i niezwykły miłośnik ojczyzny, pan Maciej z Miechowa, wybitny doktor sztuk i medycyny,’” przytoczył. „To z Miechowa wyniósł wartości, które rozwijał przez całe swoje życie. Dalsze życie Macieja Miechowity, które spędził w Krakowie, jest świadectwem połączenia cnoty pracowitości i dobroczynności, które przy wysokich walorach moralnych i intelektualnych czynią z niego wzór humanisty,” dokończył prelegent.

Marcin Florek, dyrektor Muzeum Ziemi Miechowskiej, zaprezentował różne formy upamiętnienia wybitnego rodaka. W Miechowie można zobaczyć wystawy: „Maciej Miechowita, wybitny humanista doby jagiellońskiej” oraz „Maciej Miechowita w malarstwie uczestników XXIV Pleneru Malarskiego – barwy Małopolski”.

Tego samego dnia, o godzinie 12, w bazylice miechowskiej odbyła się uroczysta Msza św. pod przewodnictwem metropolity warszawskiego kard. Kazimierza Nycza. Modlono się za spokój duszy Miechowity w 500. rocznicę jego śmierci.

Kard. Nycz wygłosił także homilię: „Kiedy przed rokiem podczas Miechowskich Dni Jerozolimy dostałem zaproszenie na dzisiejszą uroczystość, ten czas pozwolił mi lepiej i głębiej poznać życie tego człowieka z początków renesansu, który pochodził z waszego miasta – mówił, zaznaczając, że należy „uczcić tę wielką postać człowieka z przełomu wieków”. „Trzeba poznawać takie życiorysy, dla zrozumienia historii i nauczenia się jej, aby dobrze zrozumieć współczesność. Pewne prawidłowości związane z życiem Macieja wciąż się powtarzają,” podkreślił kardynał.

Zalecał, aby na życie Macieja patrzeć zarówno w świetle badań historyków, jak i przez pryzmat Ewangelii. Kaznodzieja przypominał życiorys uczonego, wskazując na Miechów jako tło kształtujące jego osobowość, jako na miasto, w którym na 300 lat przed narodzeniem Macieja już osiedlili się bożogrobcy. Wskazał na jego dokonania naukowe, szczególnie pisarskie, przede wszystkim powołując się na Chronica Polonorum, ale i inne dzieła, które są obrazem szerokich horyzontów i zainteresowań Miechowity. „Małe środowiska mogą ubogacać środowiska wielkie, co widać na przykładzie Miechowa i postaci Macieja Miechowity,” mówił kard. Nycz.

Następnego dnia, 10 września 2023 r., uroczystości przeniosły się do Bazyliki Grobu Bożego w Miechowie przy ul. Warszawskiej 1. Rozpoczęły się one Mszą św. o godzinie 7:00 i trwały przez cały dzień, do godziny 18:00. Po każdej Mszy św. w przedsionku Bazyliki można było nabyć pierwsze polskie tłumaczenie „Kroniki Polaków” Macieja Miechowity w promocyjnej cenie oraz porozmawiać z ks. Michałem Cichoniem i zdobyć jego autograf. To wyjątkowe wydarzenie upamiętniło i uczciło pamięć tego znakomitego uczonego epoki renesansu oraz jego nieoceniony wkład w polską historiografię i kulturę.

Maciej z Miechowa (1457-1523), zwany Miechowitą, był ośmiokrotnym rektorem Akademii Krakowskiej, lekarzem, filozofem, astronomem i astrologiem, geografem, etnografem i historykiem, autorem cenionych dzieł. Swój pokaźny majątek przekazał na cele dobroczynne. Wspierał szpitale, kościoły i klasztory m.in. Bożogrobców w Miechowie i Paulinów na Skałce. W pamięci współczesnych zapisał się jako największy dobroczyńca, miłośnik i opiekun młodzieży, nazywany był drugim Hipokratesem. Cieszył się powszechnym szacunkiem, został pochowany w katedrze wawelskiej.

TP

Kronika Polaków

Maciej Miechowita

Aż trudno uwierzyć, że Kronika Polaków (Chronica Polonorum) Macieja z Miechowa musiała czekać ponad 500 lat aż zostanie przetłumaczona na język polski. To wielkie dzieło było oczywiście dobrze znane historykom – wielu z nich odwoływało się do jego treści – ale czytanie go wymagało dobrego opanowania łaciny.

Zobacz fragmenty Zamów książkę