Nowe duńskie muzeum opowiada o osobistej trudnej sytuacji uchodźców

Fot. vardemuseerne.dk

Zbudowane na terenie obozu dla niemieckich uchodźców z czasów II wojny światowej, nowe duńskie muzeum, które zostało otwarte 29 czerwca, rzuca nowe światło na osobiste historie przymusowej migracji, dawne i teraźniejsze. Muzeum Uchodźców Flugt (po duńsku „ucieczka”) w małym miasteczku Oksbøl na zachodnim wybrzeżu Jutlandii w pobliżu granicy z Niemcami skupia się przede wszystkim na uchodźcach z Niemiec, a także na uchodźcach innych narodowości, którzy na przestrzeni lat przybyli do Danii.

Eksponaty obejmują przedmioty osobiste – od namiotu po pluszowego misia – które opowiadają historie ludzi, którzy uciekli przed wojną i uciskiem między innymi w Afganistanie, Bośni, Chile, Niemczech, na Węgrzech, Iranie, Libanie, Rosji, Syrii i Wietnamie. „Chcemy opowiedzieć historię, która kryje się za tymi liczbami, tam są prawdziwi ludzie” – powiedział AFP dyrektor muzeum Claus Kjeld Jensen przed otwarciem. Jednak dla niektórych filozofia otwartości prezentowana przez muzeum kontrastuje z podejściem Danii do uchodźców, gdzie kolejne prawicowe i lewicowe rządy prowadzą jedną z najsurowszych europejskich polityk imigracyjnych.

Gdy II wojna światowa dobiegła krwawego końca, około 250 tys. Niemców uciekło do Danii, gdy zbliżała się rosyjska Armia Czerwona. Około 35 tys. z nich trafiło do obozu dla uchodźców w Oksbøl, dzięki czemu miejsce to stało się piątym co do wielkości miastem Danii pod względem liczby ludności. W obozie, czynnym od 1945 do 1949 roku, znajdowały się szkoły, teatr i warsztat, a wszystko to za drutem kolczastym. Obecnie niewiele pozostało z obozu, poza dwoma byłymi budynkami szpitalnymi i cmentarzem, ukrytym w gęstym, zielonym lesie.

Królowa Danii Małgorzata II wzięła udział w oficjalnej inauguracji muzeum w dniu 25 czerwca wraz z wicekanclerzem Niemiec Robertem Habeckiem. Państwo niemieckie przeznaczyło około 1,5 miliona euro (1,58 miliona dolarów) na projekt o wartości 16 milionów euro. „Nikt z nas nie pomyślałby, że rozmowa o uchodźcach i ucieczce będzie tak smutnie aktualna” – powiedziała 82-letnia monarchini.

Według UNHCR, agencji ONZ ds. uchodźców, w 2021 r. łączna liczba osób zmuszonych do opuszczenia swoich domów z powodu konfliktów, przemocy, strachu przed prześladowaniami i łamania praw człowieka wyniosła 89,3 miliona. Inwazja Rosji na Ukrainę wywołała nowy ruch w Europie, z ponad sześcioma milionami uchodźców uciekających przez granice.

Nowe muzeum zostało zaprojektowane przez światowej sławy duńskiego architekta Bjarke Ingelsa, który niedawno ukończył nową siedzibę Google w Dolinie Krzemowej i ma zaprojektować nowe amerykańskie muzeum poświęcone niewolnictwu w Fort Worth w Teksasie. Projekt Ingelsa łączy dwa ocalałe budynki szpitalne z nową, okrągłą, zardzewiałą konstrukcją pokrytą stalą. Wewnątrz rozciągają się wysokie drewniane ramy, tworząc duże, otwarte foyer, z którego zwiedzający oglądają eksponaty.

W inauguracji muzeum wziął udział 82-letni Jörg Baden, który w wieku 5 lat uciekł z Niemiec do Danii w 1945 roku, a także nowi przybysze, w tym 16-latek, który uciekł z Syrii w 2015 roku, oraz grupa ukraińskich muzyków klasycznych, którzy przybyli na początku tego roku. Jest to przypomnienie, jak ujął to Baden, że „Flugt to nie tylko temat z przeszłości, dotyczy on naszego życia dzisiaj”.

Źródło: France24, AM

Zbrodnia i grabież. Jak Niemcy tuszują prawdę o sobie.

Wojciech Polak, Sylwia Galij-Skarbińska

Książka Wojciecha Polaka i Sylwii Galij-Skarbińskiej „Zbrodnia i grabież. Jak Niemcy tuszują prawdę o sobie” jest dramatyczną panoramą trudnych relacji polsko-niemieckich po 1939 r.

Zobacz fragmenty Zamów książkę