Energia z morza i transformacja energetyczna. Strategiczne projekty dla Polski!

Farmy wiatru. Fot. PGE

Transformacja energetyczna oczami mieszkańców Bełchatowa

Dla mieszkańców regionu Bełchatowa transformacja energetyczna jest racjonalną i nieuniknioną, choć trudną decyzją – wynika z badania przeprowadzonego przez pracownię 4P Research Mix. 84 proc. badanych ma świadomość, że kopalnia w ich mieście zostanie zamknięta. Jednocześnie zdecydowana większość badanych (72 proc.) widzi potencjał dla rozwoju ich regionu w kierunku odnawialnych źródeł energii.

Długoterminowym celem Strategii Grupy PGE jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. Postawiony cel wiąże się nieuchronnie z dekarbonizacją wytwarzania, a w konsekwencji zamknięciem w perspektywie 30 lat konwencjonalnego wytwarzania i wydobycia w Grupie PGE.

Wyniki badania postaw względem transformacji energetycznej w regionie Bełchatowa wskazują, że najważniejszymi argumentami, dla których należy przeprowadzić transformację energetyczną (70 proc. badanych), jest wyeksploatowanie złóż węgla w okolicy. Inne najczęściej wskazywane powody zmian w energetyce i konsekwencji dla regionu to decyzje Unii Europejskiej (38 proc.), mała ekologiczność węglowych źródeł energii (38 proc.) i niska efektywność ekonomiczna energii ze złóż węglowych (37 proc.).

89 proc. mieszkańców Bełchatowa zauważa, że zmiany klimatu są problemem dla całego kraju. Dla 74 proc. badanych decyzja o transformacji energetyki ściśle wiąże się z poprawą jakości powietrza. 59 proc. badanych wymieniło złą jakość powietrza jako czynnik, który wyróżnia negatywnie region bełchatowski spośród innych regionów w kraju. 34 proc. badanych uważa, że ilość zanieczyszczeń w powietrzu zwiększa się.

Mieszkańcy Bełchatowa i okolic nie są przeciwni działaniom ekologicznym. 89 proc. badanych rozumie, że współczesna zmiana klimatu jest spowodowana działalnością człowieka. Badanie opinii na temat polskiej polityki klimatycznej wykazało, że 96 proc. respondentów uważa, że polski rząd powinien wspierać rozwój energetyki odnawialnej. Odnawialne źródła energii to według 72 proc. badanych przyszłość energetyki, ale także potencjał dla rozwoju regionu Bełchatowa.

Z wypowiedzi respondentów w grupie wiekowej 15–35 lat wynika, że młodzież nie wiąże planów życiowych i zawodowych z kompleksem energetycznym Bełchatów. Praca w elektrowni i kopalni nie jest atrakcyjna dla 46 proc. młodych ludzi. Wydaje się im mało perspektywiczna i nie wiąże się też dla dzisiejszej młodzieży z prestiżem. Ich zdaniem nie jest to praca przyszłościowa. Ponadto 54 proc. badanych w grupie wiekowej 15–35 lat uważa, że kopalnia ma zły wpływ na środowisko.

Młodsi pracownicy kopalni i elektrowni (przed 40. rokiem życia) nie są tak bardzo związani ze swoim miejscem pracy jak starsi – bełchatowski kompleks energetyczny ma dla nich mniejsze znaczenie tożsamościowe. Nie planują też pracy przez całe życie w jednym miejscu.

Transformacja energetyczna w Bełchatowie. Fot. PGE Grupa PGE jest świadoma wyzwań, jakie niesie za sobą planowana transformacja, dlatego już dzisiaj przygotowuje się do wypełnienia luki po stopniowo wygaszanej energetyce konwencjonalnej. Zaplanowane projekty związane z pierwszym etapem transformacji Bełchatowa przekroczą wartość 4,5 mld zł. Najważniejsze inwestycje to instalacja termicznego przekształcania odpadów z odzyskiem energii o wydajności 180 tys. ton odpadów rocznie, 3 projekty farm wiatrowych o mocy blisko 100 MW oraz farmy fotowoltaiczne o mocy około 600 MW. W planach uwzględnione jest również utworzenie centrum technologicznego OZE na bazie dzisiejszych spółek wsparcia, które będą się transformować w kierunku realizacji projektów odnawialnych, a także budowa magazynów energii o mocy do 300 MW. Na potrzeby lokalnej społeczności planowane jest w niedługim czasie otworzenie Centrum Rozwoju Kompetencji i Kwalifikacji. Program kształcenia skierowany będzie również do obecnych pracowników kompleksu energetycznego Bełchatów, którzy staną przed koniecznością przebranżowienia i potencjalnej zmiany kwalifikacji zawodowych. Pierwszy etap transformacji regionu bełchatowskiego, obejmujący wymienione inwestycje, będzie zrealizowany do 2030 roku. Baza projektów transformacyjnych dla regionu jest stale powiększana, tak aby w jak największym stopniu wykorzystać potencjał intelektualny pracowników kompleksu energetycznego w Bełchatowie oraz funkcjonującą w regionie infrastrukturę energetyczną. 

 ***

Badanie lokalnych nastrojów społecznych wokół transformacji regionu przeprowadziła na reprezentatywnej grupie 500 osób dla powiatu bełchatowskiego w listopadzie i grudniu 2020 r. pracownia badawcza 4P Research Mix na zlecenie PGE. Respondentów podzielono na cztery grupy: (1) pracowników kopalni, elektrowni i firm z nimi związanych, (2) rodziny pracowników kompleksu energetycznego, (3) mieszkańców niepowiązanych bezpośrednio z kopalnią i elektrownią oraz (4) młode pokolenie (18–25 lat). 

Energia z morza

Morska energetyka wiatrowa ma stać się jednym ze strategicznych projektów dla polskiej energetyki i jednym z ważniejszych elementów transformacji energetycznej w Polsce. Zgodnie z założeniami przyjętej przez Radę Ministrów w lutym br. Polityki Energetycznej Polski w 2030 r. moc zainstalowana na Bałtyku ma osiągnąć ok. 5,9 GW, a do 2040 roku ok. 11 GW.  Program Offshore PGE Polskiej Grupy Energetycznej zakłada wybudowanie do 2030 roku dwóch morskich farm wiatrowych o łącznej mocy do 2,5 GW. Wyprodukowana w ten sposób energia zasili w energię elektryczną 4 miliony odbiorców.

Rozwój sektora morskiej energetyki wiatrowej jest kluczowy dla rozwoju polskiej gospodarki. Zapewni zwiększenie stopnia bezpieczeństwa energetycznego Polski poprzez zwiększenie niezależności energetycznej. Inwestycje w morską energetykę wpisują się w realizację coraz bardziej ambitnych celów klimatycznych Unii Europejskiej. To nie tylko transformacja polskiej energetyki w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, ale przede wszystkim ogromna szansa dla rodzimych przedsiębiorstw na każdym etapie łańcucha dostaw, a co za tym idzie, wzrost konkurencyjności i innowacyjności krajowej gospodarki.

PGE chce zaktywizować jak największą liczbę polskich firm do udziału w rozwoju nowego sektora powstającego wokół morskiej energetyki wiatrowej. Będzie to silny impuls rozwojowy dla polskiej gospodarki. Przygotowywana przez PGE inwestycja w morską energetykę wiatrową na Morzu Bałtyckim to szansa na rozwinięcie działalności biznesowej dla wielu polskich przedsiębiorstw, z których duża część już dzisiaj specjalizuje się w produkcji komponentów do budowy farm wiatrowych i urządzeń towarzyszących realizacji takich przedsięwzięć. Obecnie polskie przedsiębiorstwa z branży offshore zajmują się tylko eksportem. Rozwój krajowej morskiej energetyki wiatrowej zwiększy skalę ich działalności, a to oznacza konieczność kształcenia specjalistycznych kadr z wielu dziedzin, nie tylko technicznych.

Już teraz Polskie Stowarzyszenie Morskiej Energetyki Wiatrowej zidentyfikowało ponad 100 polskich przedsiębiorstw, które z powodzeniem mogą zostać włączone w proces przygotowania, budowy i eksploatacji farm wiatrowych na Bałtyku. To szansa na aktywizację rodzimego przemysłu stalowego czy stoczniowego oraz rozwój usług dodatkowych m.in. transportowych, noclegowych, gastronomicznych, ubezpieczeniowych, szkoleniowych. Z rozwoju sektora skorzystają także porty, ze względu na zapotrzebowanie na nowe nabrzeża i baseny. Inwestycje spowodują również impuls do rozwoju polskich przedsiębiorstw spoza sektora.

Offshore w Polsce pozwoli na rozwijanie lokalnych łańcuchów dostaw, a to z kolei stworzy nawet ponad 70 tysięcy nowych miejsc pracy w perspektywie do roku 2030. Według Raportu „Rozwój morskiej energetyki wiatrowej w Polsce – perspektywy i ocena wpływu na lokalną gospodarkę” McKinsey & Company z 2015 roku budowa morskich farm wiatrowych o mocy zainstalowanej 6 GW może wiązać się z 70 mld złotych wartości inwestycji oraz wygenerowaniem do 2030 roku 60 mld złotych dodatkowego PKB. To szczególnie istotne dla przywracania gospodarce wzrostu po kryzysie wywołanym przez pandemię.

***

Do jak najlepszego wykorzystania potencjału naszego kraju konieczne jest wspólne działanie wszystkich uczestników rynku. 18 stycznia 2021 roku trzy największe polskie firmy energetyczne podpisały list intencyjny w sprawie współpracy przy przyszłych projektach morskich farm wiatrowych. PGE Polska Grupa Energetyczna, Enea oraz TAURON Polska Energia w podpisanym liście intencyjnym wyraziły wolę nawiązania strategicznej współpracy, związanej z przyszłymi projektami inwestycyjnymi w zakresie morskiej energetyki wiatrowej na obszarze Polskiej Wyłącznej Strefy Ekonomicznej Morza Bałtyckiego. Motywacją do podjęcia współpracy jest uzyskanie efektu synergii przy podejmowaniu wspólnych inwestycji w obszarze offshore. Podjęcie partnerskich działań pomiędzy Spółkami jest uzasadnione między innymi dużą konkurencją ze strony podmiotów trzecich zaangażowanych w projekty morskiej energetyki wiatrowej. Kolejnym krokiem będzie powołanie przez PGE, Eneę i Tauron spółki celowej, której celem będzie rozwój morskiej energetyki wiatrowej.

W lutym br. PGE i Ørsted podpisały umowę o utworzeniu spółki joint venture 50/50, której celem będzie rozwój, budowa i eksploatacja farm Baltica 3 i Baltica 2 na Morzu Bałtyckim o łącznej mocy do 2,5 GW. W ramach porozumienia Ørsted i PGE wspólnie ustanowią ramy działania, które umożliwią skuteczną integrację oraz wykorzystanie mocnych stron i wiedzy obu partnerów. Połączenie kompetencji światowej klasy lidera w obszarze morskiej energetyki wiatrowej, jakim jest Ørsted, z wiedzą i doświadczeniem PGE odnośnie do polskiego rynku energetycznego stworzy silną podstawę do realizacji tego ogromnego przedsięwzięcia.

Materiał powstał we współpracy z PGE.