Moje zakazane piosenki

Zbigniew Herbert (1981)

Stare, poniżane tyle lat słowa…

Nie ośmielałbym się wypowiadać o kabarecie Jana Pietrzaka, gdyby nie fakt, że obecnie głos w różnych sprawach mają u nas nie tylko umęczeni „fachowcy”, ale także zwykli ludzie, którzy przez długie dekady, błędy i wypaczenia, zakręty i przełomy obronili swoje święte prawo do zdrowego rozsądku i zdrowych reakcji psychicznych. Okazało się, że jest ich nad Wisłą niespodziewanie dużo. Legion.

W ostatnim programie uczestniczyłem po raz pierwszy w życiu jako aktywista. Pan Pietrzak w niewyczerpanej swojej dobroci pozwolił na to, żebym nie opuszczając stolika śpiewał wraz z całym świetnym zespołem. Więc śpiewałem, myląc nuty, ale wiernie trzymając się treści „Żeby Polska była Polską”. To zwalnia mnie od obowiązku krytycznej analizy. Nie wiem, czy jest ona w tym osobliwym przypadku możliwa. Jak każde dobre dzieło sztuki kabaret Jana Pietrzaka nie daje się rozłożyć na części składowe – tekst, nastrój, aktorstwo, muzykę, światło – czy co tam jeszcze. Tak dzieje się zawsze, kiedy twórca potrafi połączyć talent z charakterem, kiedy głowa, rzemiosło i serce pracują harmonijnie.

Moja naiwność rodzi powagę. Więc zupełnie poważnie: nie udało mi się dotychczas spotkać kabaretu, w którym jak tutaj, stare słowa – a bez nich każda opowieść jest efemeryczna i skazana na zatracenie – stare, poniżane tyle lat słowa – ojczyzna, godność ludzka, sprawiedliwość brzmią prosto, czysto, niedwuznacznie. Mężny i wzruszający, komiczny i prawdziwy – Jan Pietrzak. Bardzo nam potrzebny.

Jan Nowak-Jeziorański (2002)

Nie żałuję…

Piszę pod wrażeniem wczorajszego wieczoru. Oglądałem w przeszłości takich artystów kabaretu jak Marian Hemar, Wiktor Budzyński („Przedwojenna Lwowska Fala”), Ref-Ren – Konarski, a także gwiazdy przedwojennych kabaretów Qui-Pro-Quo i Morskie Oko. Pierwszy raz w życiu oglądałem kabaret prowadzony solo i artystę, który umiał doskonale zabawiać publiczność przez dwie i pół godziny, z przerwą kwadransa. Była to doprawdy imponująca kaskada kawałów, żartów i anegdot, zaprezentowanych przez Pana świetnie, w sposób niezwykle swobodny. Chociaż każdy z tych dowcipów powtarzał Pan zapewne tysiąc razy, umiał Pan zachować pewną spontaniczność. Pod koniec bałem się, czy głos Pana wytrzyma tak olbrzymi wysiłek.

Od początku do końca bawiłem się znakomicie, zapominając o wszystkich troskach dnia codziennego. W ostatnich dwóch piosenkach umiał Pan także uderzyć bardzo przekonująco w nutę patriotyczną.

Z uwagi na mój wiek coraz rzadziej uczestniczę ostatnio w tego typu imprezach. Nie żałuję, że tym razem uległem atrakcyjności Pana nazwiska. Nigdy przedtem nie widziałem tej sali tak szczelnie wypełnionej.

Żałuję, że nie jest Pan o 40 lat młodszy i że nie miałem Pana pod ręką, kiedy rekrutowałem polski zespół RWE. Z całą pewnością dla dobra programu znalazłby się Pan na falach Polskiej Rozgłośni RWE.

Nie jestem w stanie zrozumieć, że Polskie Radio i Telewizja nie korzysta z Pana talentów. Czyżby oznaczało to brak poczucia humoru?

Pragnę serdecznie podziękować Panu za ten wieczór i życzyć jeszcze większych, dobrze zasłużonych sukcesów w przyszłości.

Gustaw Holoubek

Znacznie więcej

niż drobiazgowe analizy

Ja tutaj przyjechałem z Warszawy, zwlokłem się, żeby powiedzieć coś zabawnego, żeby sprostać nastrojowi tej uroczystości, ale wszystko zapomniałem…

A to wszystko zapomniałem przez ciebie, Janku.

Jest coś nad tobą dominującego…

A to są twoje własne słowa, które wymyśliłeś i wypowiedziałeś i które unoszą się nad całą twoją twórczością.

Mówią o tobie znacznie więcej niż drobiazgowe analizy.

To są słowa, które są wielką nadzieją, nie tylko twoją, nas wszystkich.

Słowa tęsknoty nas wszystkich…

To są słowa bólu, słowa rozpaczy, gniewu i wściekłości…

A także słowa bezmiernej miłości…

,,Żeby Polska była Polską”.