Entuzjazm i sprzeciw wobec Chrystusa. Listy do Siedmiu Kościołów Apokalipsy

Wychodząc od własnego doświadczenia życiowego, św. Jan podkreśla potrzebę wytrwałości jako cnoty, której najbliższa jest cierpliwość. W obliczu prześladowań, jakie spadają na chrześcijan, nie można tracić ducha. Podstawę niezachwianej nadziei stanowi wiara w Jezusa Chrystusa – ukrzyżowanego i zmartwychwstałego. To ona pomaga przezwyciężać wszystkie przeciwności i prowadzić dobre życie jako zadatek życia wiecznego. Taka jest najważniejsza i decydująca perspektywa w spojrzeniu na Kościół, symbolizowany przez siedem wspólnot chrześcijańskich w Azji. Chrześcijaństwo i jego wymagania są trudne i budzą rozmaite sprzeciwy. Jednak nawet największym trudnościom sprostają ci, którzy nie ograniczają swego miejsca w Kościele do tego, co wydarza się dzisiaj, lecz wypatrują przyszłości zamierzonej przez Boga. Prześladowania ze strony wrogów zewnętrznych oraz zło, które od wewnątrz trapi wspólnoty chrześcijańskie, przeminą. Żyjemy w doczesności jako okresie przejściowym, którego sens odsłoni się w eschatologicznej przyszłości, gdy wszystko ukaże się we właściwym świetle i zostanie sprawiedliwie osądzone.

Kościół nie jest pozostawiony sobie, bo trwa w nim żywa obecność zmartwychwstałego Chrystusa. Ma również, na co wskazuje obraz siedmiu gwiazd, swoich niebiańskich opiekunów oraz doczesnych przywódców. Opiera się nie na ludzkich rachubach i ustaleniach ani na rozeznaniu będącym efektem uzgodnień, ale na Słowie Bożym, które jak ostry miecz (Ef 6,17; Hbr 4,12) wyraźnie odróżnia dobro od zła. Ci, którzy wzięli na siebie odpowiedzialność za poszczególne wspólnoty, muszą mieć przed oczami obraz Syna Człowieczego, który jako zmartwychwstały Mesjasz jest równy Bogu. Uznanie tej prawdy oznacza przejście od nadziei żydowskiej do nadziei chrześcijańskiej. Nie ma powrotu do tego, co było, ponieważ przyjście Jezusa Chrystusa zapoczątkowało radykalnie nowy etap dziejów Izraela i ludzkości.

Mimo że każdy list do Siedmiu Kościołów jest odmienny od pozostałych i ma własną specyfikę wynikającą z uwarunkowań i problemów, jakim należało sprostać, wszystkie mają charakter mów prorockich. Ponieważ św. Jan nie mógł opuścić Patmos, nauczanie kierowane do wspólnot jest wydawane nie przez słowo mówione, lecz przez tekst. Apostoł nie przemawia we własnym imieniu, lecz jest narzędziem zmartwychwstałego Chrystusa. Polecenia oparte na przenikliwej diagnozie sytuacji poszczególnych wspólnot są bardzo dynamiczne, podyktowane czujną troską o podtrzymanie, umocnienie i oczyszczenie wiary i postępowania wszystkich, którzy je odczytywali wtedy i mieli odczytywać w przyszłości. Przypominają starotestamentowe wyrocznie prorockie, w których pochwała wyznawców wiernych Bogu poprzedza krytykę innych, którzy odstąpili od pierwotnej wierności, a wzywając do nawrócenia, zapowiadają sąd Boży oraz niosą obietnicę zbawienia.